W pierwszych latach życia Twoje dziecko intensywnie się rozwija, a Ty możesz wspierać ten proces na wiele sposobów, m.in. dbając o jego odpowiednią dietę. To, jakie nawyki żywieniowe wykształcisz u niemowlęcia, może mieć wpływ na jego sposób odżywania się w przyszłości. Dowiedz się, jak zachęcić maluszka do jedzenia warzyw, aby chętniej sięgał po nie w dorosłym życiu.
Co znajdziesz w tym artykule:
Jak kształtować nawyki żywieniowe u małych dzieci?
Ideałem, do którego należy dążyć, jest wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia. Z czasem mleko mamy przestaje zaspokajać rosnące potrzeby rozwijającego się organizmu, dlatego przychodzi czas na rozszerzanie diety. Jadłospis dziecka stopniowo się rozszerza o nowe pokarmy – warzywa, owoce, produkty zbożowe, mięso, ryby czy jaja – aby z czasem stał się coraz bardziej różnorodny.
To właśnie w początkowym okresie życia dziecko kształtuje swoje preferencje smakowe, a rodzice mogą zbudować u niego prawidłowe nawyki żywieniowe, które będą powielane przez malucha w kolejnych latach. Oznacza to, że sposób, w jaki teraz żywisz niemowlę, wpłynie na to, jak Twoje dziecko będzie się odżywało w przyszłości. Jeśli zadbasz o odpowiednio zbilansowaną dietę, która dostarczy maluszkowi ważne witaminy i składniki mineralne, będziesz zwracała uwagę na jakość i bezpieczeństwo podawanych dziecku posiłków oraz zadbasz o różnorodność w diecie, istnieje większa szansa, że maluch będzie się prawidłowo odżywiał w dorosłym życiu.
Pierwsze kroki w kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych
Każde dziecko rodzi się z naturalną preferencją do słodkiego smaku, dlatego rozszerzanie diety warto zacząć od podawania niemowlęciu pojedynczych warzyw. Są mniej słodkie od owoców, dlatego podanie ich w pierwszej kolejności sprawi, że maluszek łatwiej się do nich przekona. To ważne, ponieważ – jak pokazują wyniki badań – aż 88% dzieci po 1. roku życia otrzymuje za mało warzyw w codziennej diecie*.
* Raport z badania „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5 do 36 miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016”, Weker H., Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2017. Badanie zostało przeprowadzone we współpracy z Fundacją Nutricia.
Jaka jest rola warzyw w diecie dziecka w wieku od 9. do 12. miesiąca?
Niemowlę powinno poznać i zaakceptować smak warzyw, aby po 1. urodzinach były stałym elementem jego codziennej diety. Warzywa to skarbnica witamin, składników mineralnych i błonnika. Zdaniem ekspertów jedzenie warzyw może zmniejszać ryzyko wystąpienia w przyszłości niektórych chorób, takich jak np. nadwaga i otyłość, a także może chronić przed cukrzycą typu II, chorobami serca, a nawet nowotworami.
Na początku rozszerzania diety Twój maluch poznawał smaki pojedynczych warzyw, podanych w formie gładkich przecierów. Teraz, kiedy pojawiły się już pierwsze ząbki, dziecko może próbować połączenia warzyw i mięsa czy ryb, a konsystencja podawanych mu posiłków powinna być już grudkowata, aby niemowlę ćwiczyło umiejętność żucia i gryzienia. Już niedługo przyjdzie czas na posiłki z większymi kawałkami warzyw.
Jakie warzywa dla 9-12-miesięcznego niemowlęcia?
Jeśli maluszek dobrze zna już smak marchewki, groszku, brokułu czy kalafiora, możesz zaproponować mu kolejne warzywne smaki. Warto wybierać warzywa sezonowe – jesienią możesz podawać dynię, zimą – warzywa korzeniowe, wiosną – młode warzywa zielone, a latem – np. cukinię. Najważniejsze, aby warzywo, które wybierzesz dla swojego dziecka, było odpowiedniej jakości. Niestety za pomocą zmysłów trudno jest ocenić, czy dorodna marchew będzie dobrym wyborem dla niemowlęcia. Nawet ładnie wyglądające warzywo może bowiem zawierać pozostałości szkodliwych substancji, takich jak np. pestycydy, w ilości nieodpowiedniej dla małego dziecka. Właśnie dlatego najlepiej zaufać ekspertom opracowującym receptury posiłków przeznaczonych specjalnie dla niemowląt, ze wskazaniem wieku na opakowaniu. Najwyższe dopuszczalne poziomy poszczególnych zanieczyszczeń w takiej żywności są znacznie bardziej restrykcyjne niż te określone dla żywności przeznaczonej dla dorosłych (ogólnego przeznaczenia). Na przykład dla pestycydów w warzywach są do 5000 razy bardziej restrykcyjne[1].
Jakie zupki warzywne gotować dziecku w wieku 9-12 miesięcy?
Gotując dla niemowlęcia, pamiętaj, że jego potrzeby żywieniowe są inne niż Twoje. Przygotowywana dla niego zupka powinna być prawidłowe zbilansowana – musi zawierać odpowiednią ilość warzyw, mięsa czy tłuszczów. Kluczowa jest również konsystencja – niemowlę nie poradzi sobie jeszcze z większymi kawałkami, dlatego najlepiej sprawdzą się gładkie przeciery. Pamiętaj też o odpowiedniej jakości. Jeśli chcesz mieć pewność, że składniki zupki dla Twojego dziecka pochodzą wyłącznie od zaufanych dostawców i spełniają surowe normy jakości, wybierz propozycje od BoboVita, które są dopasowane do potrzeb dzieci na różnych etapach rozwoju.
Jakich warzyw nie podawać dziecku w wieku 9-12 miesięcy?
Eksperci w dziedzinie żywienia najmłodszych zachęcają, aby niemowlęta poznawały smak różnorodnych warzyw. Najważniejsze, aby były one bezpieczne, a ich jakość była potwierdzona. Przed podaniem warzywa dziecku pamiętaj o jego odpowiednim przygotowaniu – na tym etapie surowe warzywa nie będą jeszcze odpowiednie.
Pamiętaj
Twoje dziecko uczy się przede wszystkim przez naśladowanie Ciebie, dlatego chętniej będzie jadło warzywa, kiedy zobaczy, że sama to robisz.
[1] „Raport: bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci”. Pod redakcją: prof. dr hab. n. med. Piotra Sochy oraz dr hab. inż. Anny Harton, 2022 RAPORT Bezpieczeństwo żywności, a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci (1000dni.pl). Dokument ten stanowi kompendium wiedzy na temat wpływu bezpieczeństwa żywności na stan zdrowia dziecka teraz i w przyszłości.