Nauka picia z kubka: jaki kubek, jak nauczyć dziecko?

Nauka picia z kubka – co musisz wiedzieć?

• W miarę jak w diecie dziecka zwiększa się udział żywności o stałej konsystencji, a zmniejsza się ilość podawanego mleka, pojawia się potrzeba podawania maluchowi innych płynów, przede wszystkim wody.
• Naukę picia z kubka rozpoczyna się najczęściej u dzieci po 6. miesiącu życia.
• Maluchy zazwyczaj opanowują umiejętność samodzielnego picia z kubka przed 2. urodzinami.
• Zaleca się, by uczyć dziecko pić wodę z otwartego kubka. Należy unikać podawania płynów w tzw. kubku niekapku.

Kiedy zacząć naukę picia z kubka?

Naukę picia z kubka warto rozpocząć niedługo po ukończeniu przez dziecko 6. miesiąca życia. Co do zasady nie podajemy maluchowi płynów w ten sposób dopóki nie rozszerzamy jeszcze jego diety o pokarmy stałe. W miarę, jak zmniejsza się udział mleka mamy (lub mleka modyfikowanego) w diecie dziecka na rzecz żywności o stałej konsystencji, istnieje coraz większa potrzeba, by maluch uzupełniał płyny pijąc wodę z kubka. Konieczne jest, by zacząć rozwijać tę umiejętność najpóźniej przed końcem 12. miesiąca życia.

Jaki kubek do nauki picia wybrać na początek?

Wybór kubka wykorzystywanego do nauki picia przez dziecko ma duże znaczenie. Jego rodzaj ma wpływ na prawidłowy rozwój mięśni twarzy oraz zapobieganie wadom zgryzu. Szczególnie poleca się uczenie dziecka picia wody z otwartego kubka. By ułatwić maluchowi nabywanie tej umiejętności, można postawić na specjalne kubki treningowe do nauki picia, np. krzywe kubki z dwoma uchwytami. Zakrzywiony kształt ułatwia dziecku picie, ponieważ nie musi odchylać głowy, by dobrze widzieć zawartość kubeczka, a uchwyty po obu stronach pozwalają maluchowi na stabilne trzymanie naczynia.

Czy warto podawać dziecku picie w bidonie ze słomką?

Poza otwartym kubkiem, warto nabyć dla dziecka również bidon ze słomką. Po pierwsze, sprawdza się bardzo dobrze w sytuacjach, gdy chcemy zabrać wodę dla malucha na spacer czy inne wyjścia z domu. Ponadto, korzystanie z bidonu ze słomką jest dla większości dzieci łatwiejsze niż picie z otwartego kubka. Bidony czasami poleca się do nauki picia, jeśli maluch nie radzi sobie początkowo z otwartym kubkiem. Oczywiście powinniśmy dążyć także do tego, by prędzej czy później dziecko nabyło również umiejętność picia bez użycia słomki. Nawet jeśli maluchowi podajemy zwykle płyny w bidonie ze słomką, powinniśmy także podejmować próby nauki picia z otwartego kubka.

Jakich kubków nie należy wykorzystywać do nauki picia?

W nauce picia nie należy wykorzystywać tzw. kubków niekapków. Warto pamiętać także, by w drugim półroczu życia stopniowo oduczać dziecko picia z butelki ze smoczkiem. Nie powinno się podawać w niej płynów ani pokarmów po ukończeniu przez nie pierwszego roku życia. Zarówno używanie kubków niekapków, jak i butelek ze smoczkiem powoduje, że u malucha utrwala się niemowlęcy wzorzec ssania i połykania. To w długoterminowej perspektywie wpływa negatywnie na zgryz oraz rozwój mięśni odpowiedzialnych za mowę.

Jak uczyć dziecko pić z kubka?

Prezentujemy instrukcję krok po kroku:

1. Zanim zaczniesz naukę picia z kubka, pomocne może być podawanie dziecku kubeczka, żeby przyzwyczaiło się do jego trzymania. Warto także pokazywać i opowiadać maluchowi, do czego służy ten przedmiot. Dzięki temu, gdy zaczniecie już ćwiczyć z płynem, proces może przebiegać nieco łatwiej.
2. Zawsze przed podaniem dziecku płynu upewnij się, że maluch stabilnie siedzi.
3. Wlej niewielką ilość wody do kubeczka (na początek wystarczy równowartość 2-3 łyżek, czyli ok. 30 ml).
4. Zaoferuj dziecku kubeczek z wodą. Trzymaj go przed nim i pozwól maluchowi sięgnąć oraz chwycić za naczynie. Następnie pomóż mu przenieść kubeczek do ust i stabilnie oprzeć jego brzeg na dolnej wardze.
5. Przechyl powoli kubeczek pod kątem wystarczającym, żeby niewielka ilość wody znalazła się przy wardze dziecka. Pozwól maluchowi, żeby sam zgarnął trochę płynu (nie wlewaj go do jego buzi).
6. Pamiętaj, że to normalne, że przy pierwszych próbach dziecko nie połyka łatwo płynu, wypluwa go lub nawet lekko się krztusi i kaszle.
7. Nie przejmuj się zanadto, jeśli dziecko początkowo rozlewa płyn – trudno tego uniknąć w procesie nauki tej umiejętności. To dlatego początkowo podaje się wodę w małych porcjach.
8. Podejmuj w opisany sposób kolejne próby nauki picia z kubeczka, najlepiej każdego dnia. Staraj się stopniowo coraz bardziej angażować dziecko w ten proces, by z czasem potrafiło zrobić więcej samodzielnie, tylko z niewielką asystą i kontrolą.
9. W miarę, jak picie przychodzi dziecku coraz łatwiej, warto stopniowo zwiększać ilość wody wlewanej jednorazowo do kubka.
10. Dążymy do sytuacji, w której możemy postawić kubeczek z wodą na tacce krzesełka do karmienia, a maluch samodzielnie go chwyta i pije bez pomocy.

Jak długo może trwać nauka picia z kubka?

Większość z nowych dla dziecka umiejętności, w tym także samodzielne picie z kubka, wymaga czasu i praktyki, zanim zacznie przychodzić z łatwością. Typowo maluchy opanowują tę umiejętność około 18.-24. miesiąca życia. Jest jednak całkowicie normalne, jeśli dziecko potrzebuje trochę dłużej poćwiczyć, by picie z kubka szło gładko i nie wiązało się z rozlewaniem płynu.

Nauka picia z kubka – często zadawane pytania (FAQ)

Niemowlę nie chce pić z kubka. Co mam zrobić?

Jeśli zaczynasz naukę korzystania z kubka niedługo po rozpoczęciu rozszerzania diety, nie musisz się martwić, jeśli niemowlę nie chce pić. Być może na razie po prostu całe zapotrzebowanie na płyny u malucha zaspokaja mleko i w związku z tym nie interesuje go picie wody. Jeśli dziecko skończyło już roczek i nadal w ogóle nie chce pić z kubka, skonsultuj się z pediatrą, który pomoże Ci stwierdzić, jaka jest przyczyna tego problemu.

Ile płynów powinno się podawać dziecku w ciągu dnia?

W miarę jak zmniejsza się ilość spożywanego przez dziecko mleka, zwiększa się potrzeba, by często oferować mu wodę do picia. Warto podawać ją przynajmniej co kilka godzin. Nie ma jednak konieczności, by liczyć, ile płynów maluch spożywa w ciągu dnia. Możemy kierować się zasadą, że rolą rodzica jest regularne podawanie odpowiednich płynów i pozostawienie maluchowi decyzji, jak dużo ich wypije.

Jakie napoje podawać dziecku do picia z kubka?

Podstawowym płynem służącym do nawodnienia dziecka i podawanym z kubka powinna być woda. Najlepiej wybierać wodę źródlaną lub mineralną niskozmineralizowaną, niskosodową, niskosiarczanową. Nie należy podawać maluchowi napojów słodzonych. Zgodnie z zaleceniami ekspertów soków (w tym soków 100%), nie powinno się wprowadzać do diety przed ukończeniem przez dziecko pierwszego roku życia. U maluchów w wieku 1-3 lata można podawać soki w kubku w ograniczonych ilościach, do maksymalnie 120 ml dziennie, najlepiej do posiłku. Jako element posiłku dziecku można oferować w kubku również mleko. Przed ukończeniem pierwszego roku życia nie powinno być to zwykłe mleko krowie, kozie, owcze ani napoje roślinne. Można w ten sposób podawać mleko mamy lub mleko modyfikowane.

Nauka picia z kubka – podsumowanie

Naukę picia z kubka warto rozpocząć niedługo po skończeniu przez dziecko 6. miesiąca życia. Należy wykorzystywać do niej otwarty kubek, a nie tzw. kubek niekapek. Można również podawać płyny w bidonie ze słomką. Należy pamiętać, że woda powinna być podstawowym płynem służącym do nawodnienia organizmu już od początku nauki picia z kubka.

1. Szajewska H., Socha P., Horovath A. i wsp. (2021) Zasady Żywienia Zdrowych Niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Przegląd Pediatryczny 50: 1-19, dostęp: https://przegladpediatryczny.pl/files/4337.pdf.
2. Harrison M., Dewey K. (2020) Feeding Infants and Children from Birth to 24 Months: Summarizing Existing Guidance. Existing Recommendations on How to Feed, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK561307/.
3. Horovath A., Rachtan-Janicka J., Rybak A. i wsp. Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Medycyna Praktyczna, dostęp: https://1000dni.pl/wp-content/uploads/2023/01/poradnik-zywienia-niemowlat-1341.pdf.
4. Kowalska-Bąbik J. (2023) Rozszerzanie diety – woda i napoje w diecie niemowlaka, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, dostęp: https://ncez.pzh.gov.pl/ciaza-i-macierzynstwo/karmienie/rozszerzanie-diety-woda-i-napoje-w-diecie-niemowlaka/.
5. Książyk J., Szlagatys-Sidorkiewicz A., Toporowska-Kowalska E. i wsp. (2021) Woda i napoje w żywieniu dzieci. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego Dzieci, Standardy Medyczne/Pediatria, 18: 529-533, dostęp: file:///Users/milena/Downloads/smp_05_2021_woda_i_napoje_w_zywienu_dzieci.pdf.
6. National Health Service (2022) FAQ: What are the recommendations for giving water during infancy?, dostęp: https://elht.nhs.uk/application/files/6316/6022/5455/Water_during_infancy_FAQ_final_1.pdf.