Podwieczorek dla dzieci : pomysły, wskazówki, inspiracje

Podwieczorek dla niemowlaka

Podwieczorek warto wprowadzić do diety malucha w drugim półroczu życia. Zaleca się, by już w wieku 7 miesięcy niemowlę przyzwyczajało się do spożywania 3 głównych posiłków (śniadania, obiadu i kolacji) oraz 2 mniejszych (II śniadania i podwieczorku). U dziecka na tym etapie życia większość posiłków nadal stanowią posiłki mleczne. W przypadku niemowląt karmionych mlekiem mamy w drugim półroczu życia liczba karmień piersią może wynosić 6-8 razy. Niemowlętom karmionym mlekiem modyfikowanym zaleca się podawać mleko 3 razy dziennie.

Przy wyborze podwieczorku dla niemowlaka szczególnie duże znaczenie ma dostosowanie postaci produktów do wieku dziecka, ponieważ w pierwszym roku życia maluch dopiero zaczyna przyzwyczajać się do stałej konsystencji żywności. Warto pamiętać także, że niemowlakowi nie powinniśmy podawać zwykłego mleka (niemodyfikowanego) jako głównego elementu posiłku, szczególnie w postaci płynnej.

Pomysłami na podwieczorek dla niemowlaka, który skończył 6. miesiąc życia mogą być:

• Deserki owocowe o urozmaiconym składzie, np. Brzoskwinie, jabłka, banany i kiwi BoboVita lub Banany i jabłka z "kruszonką" BoboVita,
• Musy kokosowe z wapniem, np. CocoMi! Kremowy mus mango z kokosem BoboVita,
• Musy owocowe z jogurtem, np. Mus JogoMi! Z owocami jagodowymi i bananem BoboVita.

Po 8. miesiącu życia niemowlak może zjadać już w ramach podwieczorku większą gamę produktów o bardziej różnorodnej konsystencji, w tym:

• Deserki owocowe zawierające kawałki owoców i dodatek produktów zbożowych, np. Deserek jabłka i banany z biszkoptem i nutą pomarańczy BoboVita,

Co podawać dziecku po 1 roku życia na podwieczorek?

Podwieczorek często ma charakter niewielkiej przekąski. Nadal jednak warto zaplanować go tak, by uwzględniał produkty o wysokiej wartości odżywczej, pomagające pokryć zapotrzebowanie dziecka na potrzebne składniki pokarmowe. Dobrym pomysłem jest wybieranie w ramach podwieczorku żywności z następujących grup:

• Owoców i/lub warzyw - maluchy powinny jeść ich łącznie 5 porcji dziennie, dlatego warto uwzględniać produkty z tej kategorii w każdym posiłku.
• Produktów zbożowych (np. kaszek, pieczywa) - dzięki żywności z tej grupy podwieczorek może stać się bardziej pożywny i sycący.
• Nabiału (mleka, jogurtu, maślanki, kefiru, twarożku) – małe dzieci potrzebują 3 porcji produktów mlecznych w ciągu dnia, a wiele produktów z tej kategorii świetnie sprawdza się jako element łatwej do przygotowania przekąski. Podwieczorek jest więc dobrą okazją, by uzupełnić dietę malucha o nabiał.
• Produktów białkowych – składnikiem pożywnej przekąski podawanej dziecku na podwieczorek mogą być produkty białkowe, takie jak jaja, nasiona roślin strączkowych (np. w postaci pasty z zielonego groszku lub hummusu) lub krem z orzeszków ziemnych albo migdałów.

Czego lepiej nie podawać dziecku na podwieczorek?

Wysokoprzetworzona żywność i produkty bogate w dodane cukry, sól oraz nasycone tłuszcze nie są odpowiednim wyborem dla dzieci, szczególnie najmłodszych. Nie należy od pierwszych lat życia przyzwyczajać maluchów do ich spożywania. Lepiej unikać podawania dziecku w ramach podwieczorku słodkich i słonych przekąsek, w tym:

• Słodyczy, np. batoników, ciastek, cukierków,
• Słodkich napojów – często dostarczają one w porcji podobnej ilości cukru co słodycze; warto uważać również na soki owocowe (w tym soki 100 %), których ze względu na naturalnie wysoką zawartość cukrów maluchy nie powinny wypijać więcej niż ½ szklanki dziennie,
• Słonych chrupek, chipsów, krakersów, paluszków.

Ponadto planując podwieczorek dla dziecka musimy pamiętać o wyborze żywności o konsystencji dostosowanej do umiejętności malucha na danym etapie życia. Trzeba przede wszystkim uważać na produkty, których podawanie małym dzieciom wiąże się z ryzykiem zadławienia. Do tej grupy należą m.in. twarde kawałki żywności, a także produkty o kolistym kształcie (np. pomidorki koktajlowe, winogrona, borówki, orzechy).

Pomysły na podwieczorek dla małych dzieci

Dzieciom w wieku od 1 do 3 lat warto jeszcze bardziej urozmaicać jadłospis, podając kolorowe, bogate w owoce i warzywa podwieczorki. Zwróćmy uwagę, by zawierały one produkty o różnorodnej konsystencji, w tym podawane do rączki przekąski, które pełnią ważną rolę w ćwiczeniu przez malucha umiejętności gryzienia i żucia. Oto kilka propozycji podwieczorków, które możesz uwzględnić w menu małego dziecka.

Placuszki

Tego rodzaju mączne potrawy są uwielbiane przez wiele małych dzieci. Możesz podać je na podwieczorek z różnorodnymi owocami (świeżymi lub w postaci musu). Unikaj natomiast dodawania do nich dżemów i słodkich syropów. Polecamy wykorzystać ten przepis na placuszki owsiane z jabłkiem. Dzięki uwzględnieniu w ich składzie kaszki zbożowej zamiast mąki, podwieczorek dla malucha będzie dodatkowo dostarczał m.in. witaminę D, żelazo i jod.

Jeśli chcesz urozmaicić smak przygotowywanej potrawy, możesz zastąpić w przepisie jabłka innymi owocami lub usmażyć placuszki bez dodatków, a następnie podać z musem owocowym.

Koktajle mleczno-owocowe

Koktajle na bazie produktów mlecznych (np. jogurtu naturalnego, maślanki, kefiru) i owoców idealnie sprawdzają się jako szybki podwieczorek, do przygotowania w kilka minut. Możesz wykorzystać zarówno świeże, jak i mrożone owoce – dobrym wyborem są m.in. truskawki, maliny, banany, wiśnie, mango czy brzoskwinie. Jako dodatek dla urozmaicenia smaku świetnie sprawdza się kakao, wanilia i gładkie pasty np. z orzeszków ziemnych lub migdałów.

Koktajle są także dobrym sposobem na przemycenie zielonych warzyw liściastych do diety niejadków. Wiele maluchów chętnie pije np. koktajl z banana i szpinaku, choć nie tknie tego warzywa w innej postaci.

Jogurty z dodatkami

Kolejną propozycją szybkiego podwieczorku dla malucha jest jogurt naturalny z dodatkami, takimi jak posiekane lub rozgniecione owoce, zmielone orzechy albo domowe muesli bez cukru.

Kanapeczki

Na podwieczorek możemy podać maluchowi także różnorodne kanapki. Warto jako dodatek do pieczywa wybierać po pierwsze – produkty białkowe, po drugie – warzywo lub owoc. Oto kilka pomysłów na pożywną kanapeczkę dla malucha:

• Z pastą z twarożku i pieczonego buraka,
• Z kremem z orzeszków ziemnych i bananem,
• Z serem mozzarella, pomidorem i bazylią,
• Z ugotowanym na twardo jajkiem, ogórkiem i koperkiem,
• Z pastą z fasoli i jabłka,
• Z cienkimi plastrami upieczonej piersi z kurczaka, papryką i szczypiorkiem.

Warzywne przekąski

Jako podwieczorek możemy podać maluchowi również talerzyk z pokrojonymi w słupki warzywami (np. ogórkami, gotowaną marchewką, kalarepką) i dodatkiem zawierającym białko (np. hummusem lub domową pastą ziołową na bazie twarożku i jogurtu naturalnego).

Ważne informacje: Zaleca się kontynuację karmienia piersią podczas wprowadzenia pokarmów uzupełniających. Karmienie piersią powinno trwać tak długo, jak jest to pożądane przez matkę i dziecko. Karmienie piersią jest najlepsze dla dziecka.

Źródła:

1. Weker H., Rowicka G., Dyląg H. i wsp. (2020) Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych, Instytut Matki i Dziecka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, dostęp: https://imid.med.pl/files/imid/Do%20pobrania/Poradnik%20%C5%BCywienia%20dzieci_1-3_IMiD_FINAL.pdf.
2. Szajewska H., Socha P., Horovath A. i wsp. (2021) Zasady Żywienia Zdrowych Niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Przegląd Pediatryczny 50: 1-19, dostęp: https://ptp.edu.pl/wp-content/uploads/2024/12/4337.pdf.
3. Horovath A., Rachtan-Janicka J., Rybak A. i wsp. Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Medycyna Praktyczna, dostęp: https://1000dni.pl/wp-content/uploads/2023/01/poradnik-zywienia-niemowlat-1341.pdf.
4. American Academy of Pediatrics (2024) Choking Prevention for Babies & Children, dostęp: https://www.healthychildren.org/English/health-issues/injuries-emergencies/Pages/Choking-Prevention.aspx.
5. National Health Services Healthier snacks for kids, dostęp: https://www.nhs.uk/healthier-families/food-facts/healthier-snacks/.
6. American Academy of Pediatrics (2023) Building Balanced Snacks to Feed to Toddlers, dostęp: https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/toddler/nutrition/Pages/Selecting-Snacks-for-Toddlers.aspx.