Kiedy maluch po ukończeniu roczku uczy się niezależności może zacząć podkreślać swoją niezależność również podczas jedzenia posiłków. Otwartość niemowlęcia na nowe wyzwania kulinarne stopniowo mija i fizjologicznie rozpoczyna się faza kapryszenia. Jest to normalne w tym okresie życia dziecka.
Co znajdziesz w tym artykule:
Jest to problem dość powszechny, gdyż szacuje się, że 25-40% rodziców dzieci zdrowych do 3 roku życia doświadcza u swoich dzieci problemów z karmieniem. Powszechnymi objawami są:
- krztuszenie się pokarmem,
- wymioty,
- wolne karmienie,
- odmowa przyjmowania określonych pokarmów.
Ogromna większość rodziców uskarża się także na awersje pokarmowe u dzieci dotyczące określonych smaków, kolorów pokarmów, czy konsystencji. Pamiętajmy, żeby z dzieckiem z takim problemem najpierw udać się do pediatry. W trakcie wizyty lekarz oceni rozwój (masę ciała i wzrost dziecka) oraz wyjaśni czy przyczyną problemów żywieniowych nie są przyczyny zdrowotne czyli m. in. alergia, nietolerancje pokarmowe, refluks żołądkowo-przełykowy, czy inne stany chorobowe.
Poniższe wskazówki mogą okazać się pomocne dla rodziców w przetrwaniu tego niełatwego etapu:
- rodzic decyduje, kiedy, gdzie i co dziecko będzie jadło. Dziecko natomiast decyduje, jak dużo będzie jadło
- staramy się nie rozpraszać dziecka podczas posiłku (ciche pomieszczenie, krzesełko przy stole, unikamy oglądania telewizji, bajek, zabaw)
- pamiętajmy, że w trakcie karmienia łyżeczka nie powinna być samolotem czy autkiem parkującym w garażu
- unikamy podjadania i przekąsek starając się zachować rytm 3 większych i dwóch mniejszych posiłków w ciągu dnia oraz utrzymać 3-4 godzinne przerwy pomiędzy głównymi posiłkami. Do picia podajemy głównie wodę.
- pokazywanie własnego poddenerwowania problemami z karmieniem dziecka nie jest dobrym pomysłem. Lepiej zachować neutralność i odprężenie
- posiłek powinien trwać nie dłużej niż 30-35 minut
- na talerzu powinna znajdować się pojedyncza porcja jedzenia mniej więcej wielkości pięści dziecka
- warto systematycznie proponować daną nowość w diecie przez 10-15 razy zanim zrezygnujemy z jej wprowadzenia do jadłospisu dziecka
- pozwalamy na samodzielne jedzenie dziecka nawet za cenę bałaganu i brudnej buzi, nie wycierając za każdym razem jego buzi
Dziecko akceptuje coraz mniej produktów, czyli neofobia żywieniowa
Ten problem zwykle dotyczy starszych dzieci w wieku 2-6 lat i jest częścią zachowań typu picky/fussy eaters. Dzieci te unikają spożywania nowych, nieznanych pokarmów. Odmawiają jedzenia wszystkiego co nowe w diecie lub podane w inny sposób niż dotychczas. Co ważne odmowa w przypadku neofobii zdarza się jeszcze przed spróbowaniem nowego produktu.
Dzieci z neofobią mają zwykle bardzo ograniczony jadłospis. Niejadki akceptują zwykle powyżej 30 pokarmów, a dzieci z neofobią żywieniową nawet mniej niż 20 produktów. Ponadto prezentują lęk wobec proponowanego jedzenia. Dzieci z neofobią często jedzą jedynie kilka znanych produktów i nic więcej.
Dziecko u którego podejrzewania jest neofobia powinno być objęte opieką Poradni Gastrologicznej lub Zaburzeń Odżywiania, gdyż wybiórcze jedzenie może w konsekwencji doprowadzić do niedoboru niektórych substancji odżywczych – szczególnie witamin, żelaza i cynku. W niektórych przypadkach u dzieci jedzących tylko wybrane produkty obserwuje się dodatkowe zaburzenia sensoryczne np. nadwrażliwość na hałas, czy dotyk. Oprócz konsekwencji zdrowotnych u dzieci tych można zaobserwować konsekwencje emocjonalne i społeczne. Należy pamiętać, że nawet małe dziecko może doświadczać stresu przed zbliżającym się posiłkiem, odczuwać presję oczekiwań rodziców oraz czuć się inne od otoczenia. Dlatego wczesna konsultacja specjalistyczna jest tak ważna.
Przeczytaj również:
Czy neofobię można wyleczyć?
Można poprzez stopniowe oswajanie dziecka ze smakami, zapachami nowych pokarmów. Zaburzenia karmienia dzieci są tematem szerokim, a ich leczenie wymaga współdziałania wielu specjalistów. Wstępne rozpoznanie należy do lekarza pediatry lub medycyny rodzinnej, a dalsze postępowanie i leczenie prowadzi zespół ekspertów w tym dietetycy, psychologowie, gastrolodzy dziecięcy oraz logopedzi.
Terapią objęta powinna być cała rodzina, gdyż nie tylko dziecko, ale również rodzice i opiekunowie zwykle doświadczają poczucia bezradności i frustracji. Pomocne są książki, rekwizyty obrazujące jedzenie, aby oswajać lęk dziecka. Dziecko z neofobią potrzebuje cierpliwości i pomocy dorosłych, aby stać się gotowym do zaakceptowania nowych smaków. Jest to proces, w którym od akceptacji, spojrzenia na dany produkt dochodzimy do jego wąchania, dotykania, smakowania i na końcu jedzenia. Terapia karmienia to terapia małych kroczków.