Mleko i jego przetwory w diecie dziecka po 1. roku życia

4 min
Dziewczynka stoi na polu i trzyma butelke z mlekiem

W pierwszym półroczu życia to Twój pokarm w pełni zaspokajał potrzeby żywieniowe niemowlęcia. Z czasem w diecie maluszka pojawiło się coraz więcej nowych smaków, innych niż mleko. Chociaż jadłospis dziecka po 1. roku życia jest już bardzo urozmaicony, mleko i jego przetwory wciąż powinny być jego ważną częścią. Dowiedz się, jakie mleko wybrać dla roczniaka.

Dziewczynka stoi na polu i trzyma butelke z mlekiem
Dziewczynka stoi na polu i trzyma butelke z mlekiem

Czy mleko jest ważne w diecie małego dziecka?

Mleko mamy jest pierwszym pokarmem, jaki poznaje nowo narodzone dziecko. W 6 pierwszych miesiącach życia w pełni zaspokaja ono potrzeby żywieniowe młodego organizmu. Z czasem w diecie niemowlęcia pojawiają się nowe smaki, ale mleko wciąż jest podstawą codziennego jadłospisu. Również w urozmaiconej diecie rocznego i starszego dziecka mleko i przetwory mleczne powinny zajmować ważne miejsce. Eksperci zalecają, aby małemu dziecku każdego dnia podawać dwie porcje mleka, w tym mleka modyfikowanego, a także porcję innych produktów mlecznych, np. białego czy żółtego sera, jogurtu naturalnego lub kefiru[1]. Porcja produktów mlecznych to np. szklanka mleka, plasterek żółtego sera, ½ szklanki jogurtu czy 2 łyżeczki twarożku.

Czy roczne dziecko karmić piersią?

Eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rekomendują, aby kontynuować karmienie piersią dziecka, które skończyło 1. rok życia. W ten sposób można karmić malucha nawet 2. roku życia lub dłużej – tak długo, jak będzie chciała tego mama oraz dziecko[2]. Wówczas kobiecy pokarm powinien stanowić jedną z trzech porcji mleka i przetworów mlecznych w diecie dziecka.

Mleko i jego przetwory są ważnym źródłem wapnia, niezbędnego do budowy kości i zębów, a także przebiegu wielu przemian metabolicznych[3], a ograniczenie lub całkowite wykluczenie mleka z codziennej diety malucha może doprowadzić do niedoborów wapnia. Aby wspierać prawidłowy rozwój Twojego dziecka, zadbaj o to, aby każdego dnia w jego diecie znalazło się miejsce na dwie szklanki mleka oraz porcję mlecznych przetworów.

Ile mleka może spożywać dziecko po 1 roku życia?

Małe dziecko, mimo że wydaje się już takie duże i samodzielne, wciąż ma inne potrzeby żywieniowe niż osoba dorosła. Jego brzuszek wciąż się rozwija i jest bardzo delikatny, a jednocześnie potrzebuje więcej niektórych składników odżywczych niż dorośli (w przeliczeniu na kilogram masy ciała).

Aby codzienna dieta dziecka od 1. do 3. roku życia była odpowiednio zbilansowana, powinna zawierać wszystkie grupy produktów:

  • 5 porcji warzyw,
  • 5 porcji produktów zbożowych,
  • 4 porcje owoców,
  • 3 porcje mleka i produktów mlecznych,
  • 1-2 porcje mięsa, ryb i jaj,
  • 1-2 porcje tłuszczów.

Dwie zalecane przez ekspertów porcje mleka w codziennej diecie małego dziecka to ok. 400 ml (dwie szklanki). Pamiętaj przy tym, że roczniak nie powinien otrzymywać więcej niż 500 ml mleka krowiego i przetworów mlecznych dziennie.

Mleko modyfikowane czy krowie po 1 roku życia?

Jak już wiesz, w diecie rocznego dziecka może pojawić się mleko krowie – zarówno jako napój, jak i dodatek do posiłków. Pamiętaj jednak, że mleko krowie, chociaż jest dobrym źródłem wapnia, zawiera zbyt duże dla małego dziecka ilości sodu i białka oraz jest ubogie w żelazo[4]. Posiada ono także nieodpowiednią dla malucha proporcję wapnia do fosforu oraz zbyt niską zawartość witaminy D i jodu. Tymczasem w przeliczeniu na kilogram masy ciała roczne dziecko potrzebuje nawet do 6 razy więcej pewnych składników odżywczych niż dorośli – 6 razy więcej witaminy D i 4 razy więcej wapnia, jodu oraz żelaza[5]. Właśnie dlatego zdaniem ekspertów ważnym składnikiem codziennego jadłospisu dziecka do 3. roku życia powinna być odżywcza formuła na bazie mleka (dawniej mleko modyfikowane typu Junior), która dzięki zawartości m.in. wapnia, witaminy D oraz żelaza uzupełnia dietę najmłodszych w te często deficytowe składniki[6].

[1] Weker H. i wsp. Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2020.

[2] World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.

[3] Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych pod red. H. Weker i wsp. Instytut Matki i Dziecka, 2020.

[4] Szajewska H. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy medyczne/Pediatria, 2021.

[5] Zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie pod red. M. Jarosz i in. NIZP-PZH, 2020.

[6] Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych pod red. H. Weker i wsp. Instytut Matki i Dziecka, 2020.

Oceń ten artykuł: