Mamy dla Ciebie dobrą wiadomość: wraz z rozwojem dziecka wzrasta ilość stałych pokarmów, które możesz mu podawać. Jednak mimo że jadłospis malucha staje się coraz bardziej urozmaicony, niektórych produktów wciąż lepiej unikać.
Co znajdziesz w tym artykule:
Pamiętaj!
Eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rekomendują, aby w 6 pierwszych miesiącach życia dziecko było karmione wyłącznie piersią. Po tym czasie przychodzi czas na rozszerzanie jadłospisu niemowlęcia, a mleko mamy wciąż powinno być stałym elementem codziennej diety malucha – nawet do ok. 2. roku życia lub dłużej, tak długo, jak chce tego mama i dziecko[1]. Rozszerzanie diety należy rozpocząć nie wcześniej niż od 17. tygodnia życia (początek 5. miesiąca życia) i nie później niż w 26. tygodniu życia maluszka (początek 7. miesiąca życia)[2].
Czym nie należy karmić małych dzieci i niemowląt?
W kluczowym okresie 1000 pierwszych dni życia w jadłospisie malucha nie powinno być miejsca przede wszystkim na:
- Sól i słone potrawy
Nadmiar soli ma niekorzystny wpływ na zdrowie i może wpływać negatywnie na rozwój preferencji smakowych, dlatego nie dosalaj posiłków dla maluszka. Proste smaki są dla niego najlepsze!
Dodawanie soli do posiłków jest częstym błędem, gdyż aż 30% niemowląt otrzymuje posiłki dosalane[3].
Obiadki i zupki w słoiczkach BoboVita nie zawierają żadnych dodatków smakowych ani soli*, dzięki czemu są odpowiednie dla dziecka.
- Słodzone napoje i przekąski
Według zaleceń ekspertów w diecie niemowlęcia należy unikać dodatku cukru, którego nadmiar zwiększa ryzyko próchnicy i kształtowania się nieprawidłowych preferencji smakowych. Cukier to składnik pożywienia, który nie powinien być nadużywany w żadnej diecie, także dorosłych.
Czy wiesz że…
Aktualne dane pokazują, że spożycie cukrów wśród dzieci i dorosłych znacznie przewyższa dozwolone poziomy. W Polsce aż 75% dzieci po 1. roku życia spożywa nadmierną ilość cukru[4].
- Miód
Miodu nie należy wprowadzać do diety dziecka przed ukończeniem 12. miesiąca życia. Miód może zawierać przetrwalniki bakterii Clostridium botulinum, które powodują chorobę zwaną botulizmem dziecięcym.
- Sery pleśniowe i sery niepasteryzowane
Produkty mleczne, takie jak sery pleśniowe (brie, camembert) czy sery typu feta, przygotowywane z niepasteryzowanego mleka, mogą być źródłem groźnej dla zdrowia dzieci i kobiet w ciąży bakterii Listeria monocytogenes.
- Owoce morza i surowe ryby
Surowe ryby i owoce morza (sushi, ostrygi) mogą być źródłem groźnych bakterii chorobotwórczych lub pasożytów.
- Surowe lub niedogotowane jaja
Surowe lub niedogotowane jaja mogą być powodem zakażenia bakterią Salmonella.
- Napoje inne niż woda i mleko mamy (m.in kawa i herbata)
Najlepszym napojem dla dzieci i dorosłych jest woda. U niemowląt wyłącznym pokarmem przez 6 pierwszych miesięcy życia powinno być mleko mamy (nie ma wtedy konieczności dopajania maluszka). W trakcie rozszerzania diety możesz zacząć podawać dziecku wodę. Dla niemowląt najlepsza jest woda źródlana lub naturalna woda mineralna – niskozmineralizowana, niskosodowa, niskosiarczanowa. Przyzwyczajenie dziecka do picia wody zamiast soków i słodkich napojów pozwoli na kształtowanie u niego prawidłowych nawyków żywieniowych.
O czym należy pamiętać, podając warzywa i owoce małym dzieciom? Jakich należy unikać?
Warzywa i owoce to ważne składniki jadłospisu już na etapie rozszerzania diety. Zgodnie z nowym schematem żywienia niemowląt z 2021 roku jako pierwszy pokarm uzupełniający zaleca się wprowadzenie przecierów z pojedynczych warzyw, najlepiej zielonych. Z uwagi na większe trudności w akceptacji smaku warzyw niż owoców to właśnie warzywa powinny być pierwszymi pokarmami uzupełniającymi w diecie dziecka. Niektóre owoce i warzywa mogą wywołać alergię, ale zdarza się to rzadko. Nie należy unikać wprowadzania różnorodnych warzyw i owoców do menu malucha. Co więcej nie należy unikać wprowadzania pokarmów potencjalnie alergizujących do diety dziecka. Ich unikanie nie zmniejsza ryzyka wystąpienia alergii pokarmowej. Nie ma również warzyw i owoców, które byłyby przeciwskazane w diecie niemowlęcia. Można podawać dziecku wszystkie warzywa i owoce, wprowadzając je pojedynczo i kolejno, jednocześnie obserwując reakcję maluszka na nowy pokarm. Ważne jest przede wszystkim, aby podawać je w formie, którą dziecko będzie w stanie zjeść na danym etapie życia i rozszerzania diety. Niektóre owoce i warzywa mają twardą konsystencję lub kształt zwiększający ryzyko zakrztuszenia – dlatego kieruj się wskazówkami dotyczącymi konsystencji zawartymi w schemacie żywienia dostosowując ją do wieku i etapu rozwoju Twojego dziecka. Wraz z trwaniem etapu rozszerzania diety różnicuj konsystencję podawanych pokarmów. Zacznij od gładkiego musu, stopniowo zwiększaj kawałki.
[1] World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.
[2] Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci , Standardy Medyczne/Pediatria 2021, T. 18.
[3] Weker H, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2017 (raport z badania: Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5 do 36 miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016) przeprowadzone we współpracy z Fundacją Nutricia).
[4] Tamże.