Kolacja dziecka może być bardzo różnorodnym posiłkiem, a jej rodzaj w pewnym stopniu zależy w od trybu życia rodziców. Często ten posiłek spożywany jest wspólnie z mamą i tatą niedługo po ich powrocie z pracy i przypomina drugi obiad. Czasami dziecku oferowane są dania przypominające te serwowane w ramach śniadania. Niezależnie od typu potraw, które decydujemy się podać na kolację, powinniśmy zadbać o to, by posiłek był jednocześnie lekkostrawny i pożywny. Sprawdź, jak może wyglądać zbilansowana kolacja dla 1, 2 i 3-letniego dziecka i poznaj nasze pomysły na konkretne dania, które warto podawać w ramach tego posiłku.
Co znajdziesz w tym artykule:
Co podawać na kolację dla rocznego, 2- i 3-letniego dziecka?
Zaplanowanie pożywnej, odżywczej kolacji wymaga dobrania produktów z najważniejszych grup żywności, które powinny wchodzić w skład zbilansowanych posiłków. Należą do nich:
- Warzywa – brak zalecanej ilości warzyw w diecie to jeden z najczęstszych błędów w żywieniu małych dzieci. Kolacja jest dobrą okazją, by zaproponować maluchowi danie zawierające różnorodne produkty z tej grupy.
- Owoce – jeśli chcemy podać dziecku kolację na słodko, zamiast warzyw w posiłku możemy uwzględnić owoce. Warto pamiętać jednak, że ogólna ilość porcji warzyw podawanych w ciągu dnia powinna być większa niż owoców.
- Produkty skrobiowe (kaszki i kasze, ryż, ziemniaki, bataty, makarony, pieczywo jasne, mieszane, pełnoziarniste) są obowiązkowym elementem dobrze zbilansowanej kolacji.
- Produkty białkowe (mięso, ryby, jajka, nasiona roślin strączkowych, takie jak fasola, soczewica, soja, groch) – dzięki nim kolacja dla malucha staje się bardziej pożywna i daje większe uczucie sytości.
- Produkty mleczne – elementem zbilansowanej kolacji mogą być zarówno mleko mamy i odżywcza formuła na bazie mleka (wcześniej mleko modyfikowane typu junior, jeśli na tym etapie życia dziecka kontynuujesz ich podawanie), jak i nabiał (mleko krowie, jogurty, kefiry, maślanki, sery). Maluch w wieku 1-3 lat powinien spożywać 3 porcje mleka lub przetworów mlecznych dziennie w ramach dowolnych posiłków (niekoniecznie kolacji).
- Tłuszcze – niewielki dodatek produktów tłuszczowych (oleju roślinnego, masła, orzechów i nasion w bezpiecznej postaci, np. zmielonej na proszek lub pastę) do potrawy pomaga w dostosowaniu kolacji do potrzeb żywieniowych. Zalecany udział tłuszczów w diecie dziecka jest wyższy niż u osób dorosłych.
Planując kolację dla malucha, weź pod uwagę to, co dziecko zjadło już w ciągu dnia. Dzięki temu możesz wybrać potrawę, która będzie sprzyjać urozmaiceniu jego jadłospisu i pomoże w ewentualnym uzupełnieniu braków poszczególnych grup produktów w diecie. W szczególności warto zapewnić, by dziecko otrzymało w ciągu dnia (włącznie z kolacją):
- 5 porcji produktów zbożowych,
- 5 porcji warzyw lub owoców,
- 3 porcje produktów mlecznych,
- 2 porcje produktów białkowych.
Dobrym pomysłem jest także zwrócenie uwagi na to, by żywność podawana w ramach poszczególnych grup produktów była urozmaicona. Dla przykładu, jeśli spośród produktów białkowych dziecko na obiad zjadło już pierś z kurczaka, to na kolację możesz podać np. rybę lub jaja. Natomiast w przypadku, gdy wśród warzyw i owoców w jego jadłospisie tego dnia były np. pomidory do śniadaniowej kanapki i sos pomidorowy do obiadu, na kolację wybierzmy warzywa z innej grupy, np. brokuły, pora, dynię, cukinię. Urozmaicenie diety sprzyja uzupełnianiu potrzebnych składników pokarmowych w diecie dziecka.
Czego nie podawać dziecku na kolację?
Myśląc o produktach podawanych w ramach kolacji, warto wziąć pod uwagę również fakt, że niektóre rodzaje żywności nie są odpowiednie dla najmłodszych dzieci, a ich uwzględnianie w diecie może niekorzystnie wpływać na zdrowie. Jakich produktów nie należy podawać na kolację dziecku w wieku od 1 do 3 lat?
- Produktów zawierających dodane cukry – cukier dostarcza znaczącej ilości kilokalorii, a jednocześnie jest ubogi w ważne dla wzrostu i rozwoju składniki mineralne i witaminy; zajmuje więc niepotrzebnie miejsce odżywczych produktów w diecie dziecka.
- produktów o wysokiej zawartości soli – dzieci nie potrzebują dodatku soli do potraw i lepiej unikać przyzwyczajania ich do spożywania słonych dań. Niewskazane jest zarówno dosalanie potraw dla malucha, jak i wykorzystywanie gotowych produktów bogatych w sól (np. kiełbas, chipsów, krakersów, gotowych sosów, żywności instant).
- Produktów twardych w kawałkach, którymi dziecko może się zadławić, np. orzechów w całości, rodzynek, niepokrojonych winogron i pomidorków koktajlowych.
- Surowych lub niedogotowanych mięs, ryb lub owoców morza, a także jajek w postaci niecałkowicie ściętej – u małych dzieci ryzyko wystąpienia zatrucia pokarmowego po spożyciu tego rodzaju produktów jest wyższe niż u dorosłych.
Pomysły na pełnowartościową kolację dla rocznego dziecka, 2- i 3-latka
Co można przygotować na smaczną i pożywną kolację dla dziecka w wieku od 1 do 3 lat? Sprawdź nasze propozycje.
Kaszki zbożowe
W diecie 1, 2, i 3-letniego dziecka kaszki i owsianki często podawane są nie tylko na śniadanie, ale także na kolację. Jest to bardzo dobre rozwiązanie, jeśli w ciągu dnia maluch nie spożył jeszcze dostatecznej ilości produktów mlecznych. Polecamy kaszki specjalnie dedykowane najmłodszym dzieciom, zawierające ważne dla rozwoju organizmu składniki (m.in. żelazo i jod):
- Delikatną mleczną owsiankę z ryżem mango-marakuja-banan BoboVita,
- Mleczną kaszkę Porcja Zbóż 7 zbóż jabłko-śliwka BoboVita,
- Kaszkę mleczno-zbożową kakao BoboVita.
Na kolację możesz do zbożowej kaszki dla dziecka dodać porcję owoców – mogą to być np. posiekane banany i morele albo możesz podać ją z dodatkiem deserka owocowego, takiego jak Brzoskwinie, jabłka i mango BoboVita.
Zupki i obiadki
Zupki i obiadki ze słoiczków to pomysł na jednocześnie szybką i łatwą do przygotowania zbilansowaną kolację dla małego dziecka, urozmaicającą jego dietę o różnorodne warzywa. Dla malucha w wieku od 1 do 3 lat wybieraj przede wszystkim produkty, które zawierają kawałki do gryzienia. Dobrze sprawdzą się:
- Kolorowe warzywa z kurczakiem i batatem BoboVita (odpowiednie dla dziecka po 12. miesiącu życia),
- Makaron z morszczukiem i warzywami BoboVita (dla malucha po 12. miesiącu życia),
- Gulasz drobiowy z pieczarkami BoboVita (przeznaczony dla dziecka po 15. miesiącu życia),
- Makaron gwiazdki z szynką w sosie pomidorowym BoboVita (odpowiedni dla dziecka po 15. miesiącu życia),
- Białe warzywa z indykiem w sosie BoboVita (można go podawać dzieciom po 15. miesiącu życia).
Naleśniki, placuszki, omlety
Tego rodzaju dania często są uwielbiane przez dzieci i stanowią świetny pomysł na kolację na ciepło dla całej rodziny. Można je przygotować zarówno na słodko (polecamy np. naleśniki z twarożkiem i musem truskawkowym, placuszki owsiane z jabłkiem, czy omlet z owocami), jak i w wersji wytrawnej, z warzywami (wypróbuj np. naleśniki ze szpinakiem i serem feta, frittatę z duszonym porem, marchewką i cukinią lub placuszki mięsno-warzywne).
Kolacja dla dziecka w wieku 1, 2, 3 lat – o czym warto pamiętać?
Kolacja, jako ostatni posiłek w ciągu dnia, pozwala na uzupełnienie jadłospisu o grupy produktów, których w ciągu dnia brakowało w diecie dziecka. Warto podawać maluchowi w ramach tego posiłku różnorodne potrawy, dbając o to, by nie były ciężkostrawne (a więc nie zawierały np. żywności smażonej, tłustej, nadmiernie pikantnej), ponieważ może to utrudniać sen.
Pamiętaj także, by dać dziecku zdecydować, jak dużą porcję kolacji spożyje. Pozwalając maluchowi wybrać, ile (i czy) zje posiłek zachęcamy go do słuchania sygnałów płynących z organizmu (zamiast tych z zewnątrz). Dzięki temu dziecko w naturalny sposób uczy się zarówno nie przejadać, jak i reagować odpowiednio na głód.
Ważne informacje: Zaleca się kontynuację karmienia piersią podczas wprowadzenia pokarmów uzupełniających. Karmienie piersią powinno trwać tak długo, jak jest to pożądane przez matkę i dziecko. Karmienie piersią jest najlepsze dla dziecka.
Źródła:
- Weker H., Rowicka G., Dyląg H. i wsp. (2020) Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych, Instytut Matki i Dziecka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, dostęp: https://imid.med.pl/files/imid/Do%20pobrania/Poradnik%20%C5%BCywienia%20dzieci_1-3_IMiD_FINAL.pdf.
- National Health Service (2023) What to feed young children, dostęp: https://www.nhs.uk/conditions/baby/weaning-and-feeding/what-to-feed-young-children/.
- American Academy of Pediatrics (2022) Feeding & Nutrition Tips: Your 2-Year-Old, dostęp: https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/toddler/nutrition/Pages/feeding-and-nutrition-your-two-year-old.aspx.
- National Health Service (2022) Foods to avoid giving babies and young children, dostęp: https://www.nhs.uk/conditions/baby/weaning-and-feeding/foods-to-avoid-giving-babies-and-young-children/.
- American Academy of Pediatrics (2024) Choking Prevention for Babies & Children, dostęp: https://www.healthychildren.org/English/health-issues/injuries-emergencies/Pages/Choking-Prevention.aspx.