Umiejętności w zakresie jedzenia, nabyte w ciągu pierwszych dwóch lat nadal są przez dziecko doskonalone, co bardzo wyraźnie odbija się w sposobie artykulacji.
Większa precyzja ruchów języka, warg i policzków sprawia, że mowa dziecka jest coraz bardziej wyraźna i po pewnym czasie okazuje się, że malucha doskonale rozumie już nie tylko mama, ale także pani w sklepie, ciocia i sąsiadka. W trzecim roku życia można zauważyć, że dziecko pokazuje nowe możliwości, np:
- używa języka do czyszczenia z resztek jedzenia przestrzeni między policzkiem i wargami a dziąsłami,
- dostosowuje szerokość otwarcia jamy ustnej do wielkości kęsa pokarmu,
- zwiększa siłę nacisku żuchwy podczas gryzienia pokarmów twardych i sprężystych, a także zmniejsza ją w miarę uzyskania większego rozdrobnienia kęsa oraz podczas gryzienia produktów miękkich,
- ruchy żuchwą podczas gryzienia pokarmów sprężystych odbywają się w trzech różnych płaszczyznach: pionowo, poziomo i na boki.
Maluchy wkraczające w trzeci rok życia bardzo chętnie manifestują swoją niezależność. Dotyczy to również jedzenia.
Może się okazać, że w związku z tym z dnia na dzień będą odmawiać jedzenia określonych pokarmów, które do tej pory były przez nie akceptowane. Jest to proces rozwojowy i u różnych dzieci może przebiegać z różnym nasileniem. Reakcje opiekunów w takiej sytuacji są kluczowym czynnikiem wzmacniającym lub osłabiającym tego typu zachowania u dziecka. Nie będzie dramatu, jeśli pozwolimy dziecku na niezjedzenie jednego czy dwóch posiłków. Pokazujemy mu w ten sposób, że szanujemy jego wolę i respektujemy prawo do odmawiania, a "głodny brzuszek" jest wynikiem jego decyzji. Ważne jest, aby w takiej sytuacji dziecko miało możliwość picia wody. W ten sposób nie utrwalamy zachowań prowadzących do diety wybiórczej i marudzenia przy jedzeniu.
Jeśli natomiast w momencie odmawiania posiłku będziemy maluchowi proponować inny posiłek, zamiast tego, który został wcześniej przygotowany lub będziemy ponawiać co chwilę propozycje ponownego karmienia, to musimy sie przygotować na to, że takie sytuacje zaczną się powtarzać coraz częściej.
U niektórych dzieci stopniowe odmawianie jedzenia może doprowadzić do sytuacji, gdy będą jadły tylko kilka wybranych przez siebie produktów lub zrezygnują z całej grupy produktów, jak np: owoce, warzywa lub mięso.
Wtedy warto zasięgnąć porady u terapeuty zajmującego sie rozwojem funkcji karmienia.