Ząbkowanie to jedno z tych wydarzeń, które wywołuje u rodziców wiele emocji. Chociaż bywa trudnym doświadczeniem, to bardzo ważny etap w rozwoju maluszka. Pamiętaj, że dla niego to bolesna i niezrozumiała sytuacja, dlatego w tym czasie może być płaczliwe czy stracić apetyt. Jak karmić niemowlę, gdy wyżyna mu się pierwszy ząbek?
Pojawienie się zębów to nowy etap w życiu dziecka, który daje szansę na rozszerzanie diety o pokarmy wymagające rozdrabniania, rozcierania i żucia. Zęby zaczynają się wyrzynać, kiedy ich szkliwo jest w pełni ukształtowane. Jako pierwsze pojawiają się siekacze, zazwyczaj między 6. a 12. miesiącem życia. Ich zadanie polega na odgryzaniu kęsów z całości w taki sposób, aby język umiał je przesunąć na zęby trzonowe i przedtrzonowe na boczno-tylnej części szczęki i żuchwy, które wyrzynają się około 13.-19. miesiąca życia. To właśnie w tym miejscu odbywa się właściwe gryzienie polegające na rytmicznym miażdżeniu i rozcieraniu odciętych wcześniej przez zęby sieczne kęsów pokarmu. Najpóźniej wychodzą kły, bo dopiero po 19. miesiącu życia. Ich rola polega na odrywaniu kawałków pokarmów bardzo sprężystych i zbitych. Jest to swego rodzaju „spadek” po zamierzchłych przodkach, którzy żywili się surowym mięsem.
Zdarza się, że sam proces ząbkowania jest trudny i bolesny. Może temu towarzyszyć nadmierne ślinienie się dziecka i swędzenie dziąseł, a czasem także płacz dziecka i wysoka gorączka.
To ważne!
Warto pamiętać, że w procesie gryzienia obok zębów ważna jest również praca języka, mięśni policzkowych, warg oraz rytmiczne ruchy żuchwy. Tymczasem rodzice często opóźniają wprowadzanie do diety niemowlęcia pokarmów stałych, tłumacząc to faktem, że dziecko nie ma jeszcze zębów. Niepotrzebnie! Dziąsła niemowlęcia jeszcze przed wyrzynaniem się zębów są na tyle twarde i ostre, że doskonale mogą sobie poradzić z rozgniataniem i rozcieraniem kawałków niektórych pokarmów.
Jak karmić ząbkujące dziecko?
Wiedząc, jakie dolegliwości mogą dokuczać maluszkowi podczas ząbkowania, w tym czasie warto szczególnie starannie wybierać pokarmy, które chcesz mu podać. Jeśli niemowlę jest już na etapie rozszerzania diety, wybieraj dla niego delikatne posiłki o gładkiej konsystencji, które nie będą podrażniały dziąseł.
Aby ulżyć maluszkowi, którego swędzą dziąsła, możesz podać mu kawałek czerstwej skórki chleba. Jej chropowata struktura doskonale nadaje się do pocierania swędzących miejsc w jamie ustnej, a ząbkujące dziecko ma już na tyle dobrze opanowaną topografię jamy ustnej, że bez problemu trafi pokarmem tam, gdzie przyniesie mu to ulgę.
Rozpulchnione i obrzmiałe dziąsła dobrze reagują na chłodzenie. W tym celu możesz podać dziecku do rączki kawałek schłodzonego w lodówce selera naciowego, korzenia pietruszki, ogórka lub różyczki brokułu. Dodatkowym atutem tych pokarmów jest jeszcze ich smak. Są one gorzkie, co również może się przyczynić do zmniejszenia objawów nadmiernego ślinienia się w okresie ząbkowania. Dla bezpieczeństwa aby uniknąć zakrztuszenia, kruche warzywa i owoce, które podajesz maluszkowi, zawiń w gazę w taki sposób, aby po ewentualnym odgryzieniu przez dziecko kawałka nie dostał się on bezpośrednio do gardła.
Jeśli głównym problemem w okresie ząbkowania jest nadmierne ślinienie się przez dziecko, unikaj podawania mu pokarmów o kwaśnym smaku, który wzmaga ślinienie.
Jak długo dziecko może nie jeść przy ząbkowaniu?
Podczas ząbkowania maluszek może być marudny, a także odmawiać przyjmowania pokarmów, ponieważ może sprawiać mu to dodatkowy ból. Chociaż się martwisz, nie zmuszaj dziecka do jedzenia – okaż mu zrozumienie i miłość, często przytulaj i mów do niego spokojnym głosem. Brak apetytu u niemowlęcia związany z ząbkowaniem zazwyczaj jest krótkotrwały, ale mimo to w tym czasie powinnaś zadbać o prawidłowe odżywienie dziecka. Jeśli maluch nie chce ssać piersi, poczekaj, aż będzie zmęczony i senny – wtedy łatwiej będzie Ci go nakarmić.
Czym można karmić ząbkujące dziecko?
W 1. roku życia podstawą diety niemowlęcia powinno być mleko – mamy lub jeśli karmienie piersią nie jest możliwe, do szóstego miesiąca życia, mleko modyfikowane, po szóstym miesiącu mleko następne[KA1] , jeśli karmienie piersią nie jest możliwe. Jeśli jesteście już na etapie rozszerzania diety, pamiętaj, że nowe pokarmy w tym czasie służą tylko zapoznawaniu się dziecka ze smakami innymi niż mleko. W sytuacji, gdy maluszek nie chce zjeść tego, co mu podajesz, nie zmuszaj go. Zaproponuj kilka łyżeczek schłodzonego posiłku w postaci gładkiego puree, który łatwiej będzie mu zjeść. Aby przynieść ulgę dziecku, pod Twoją kontrolą możesz podać mu kawałek twardszego pokarmu, np. warzywa lub sucharka przeznaczonego specjalnie dla najmłodszych.