Karmienie piersią to najlepsze, co mama może dać noworodkowi, a później niemowlęciu. Istnieją jednak przypadki, gdy dziecko wykazuje objawy alergii po spożyciu mleka mamy. W jaki sposób objawia się uczulenie na pokarm mamy i jak postępować w takiej sytuacji?
Co znajdziesz w tym artykule:
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) karmienie piersią to najlepszy sposób żywienia niemowlęcia. Eksperci zachęcają, aby przez przez pierwsze pół roku życia dziecka karmić je wyłącznie piersią, a następnie kontynuować karmienie mlekiem mamy przy jednoczesnym rozszerzaniu diety. Kobiecy pokarm jest pełnowartościowy i dostosowany do zmieniających się potrzeb dziecka. Dzięki temu, że zawiera przeciwciała, wspiera budowanie odporności, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób cywilizacyjnych w przyszłości, np. otyłości czy cukrzycy. Mimo że karmienie piersią to najlepszy wybór dla niemowlęcia, zdarza się, że po spożyciu mleka mamy u malucha pojawiają się objawy alergii.
Jak objawia się uczulenie na mleko matki?
Pierwsze symptomy alergii mogą pojawić się tuż po narodzinach, między 2. tygodniem a 3. miesiącem życia. Najczęstsze objawy u dziecka to:
- zmiany skórne – krosty, grudki, rumień, które dodatkowo powodują także świąd i wysięk. Alergia skórna zwykle pojawia się w okolicach policzków, płatków uszu i tułowia;
- dolegliwości pokarmowe – kolki, zaparcia, bóle brzuszka, wzdęcia, biegunki (z obecnością śluzu lub krwi), wymioty, ulewanie lub brak apetytu;
- reakcje ze strony układu oddechowego – infekcje oskrzeli, płuc, sapka, ciężki oddech, duszności, nieżyt nosa, rzężenie w klatce piersiowej, przeziębienie, podwyższona temperatura.
Jak rozpoznać uczulenie na mleko matki?
W celu potwierdzenia lub wykluczenia alergii wykonywane są testy alergiczne z krwi lub punktowe testy skórne z wykorzystaniem alergenów pokarmowych (wykonywane po 3. miesiącu życia). Warto jednak pamiętać, że testy u dzieci do około 4. roku życia [k1] mogą nie być miarodajne. Najlepszym sposobem na wykrycie „uczulających” produktów jest ich eliminacja z diety mamy. Jeśli po okresie obserwacji i ponownym wprowadzeniu tego składnika do jadłospisu wywoła on objawy alergii, być może jest on przyczyną uczulenia.
Jakie czynniki sprzyjają uczuleniu?
Uczulenie na mleko mamy pojawia się bardzo rzadko i jest ono spowodowane przenikaniem alergenów z układu pokarmowego mamy przez naczynia krwionośne do gruczołów mlecznych. Mleko wraz z alergenami trafia do jelit dziecka, a w następnej kolejności przez nabłonek jelit do krwi, w efekcie czego u malucha pojawiają się objawy alergii pokarmowej. Potocznie mówi się, że jest to „uczulenie na mleko matki”, jednak faktycznie to nadwrażliwość na znajdujące się w mleku alergeny.
Przeczytaj również:
Wystąpieniu nadwrażliwości na alergeny u dziecka może sprzyjać:
- niewystarczająca dojrzałość układu pokarmowego dziecka,
- obciążenia genetyczne, np. alergie rodziców,
- czynniki środowiskowe, tj. zanieczyszczenie powietrza, obecność pleśni czy kurzu w domu,
- przebyte infekcje wirusowe lub bakteryjne, antybiotykoterapia (zarówno u dziecka, jak i u matki),
- używanie przez mamę niektórych leków lub kosmetyków, np. maści zawierających kazeinę,
- spożywanie przez mamę dużych ilości nabiału, jaj, mięsa, orzechów, mąki pszennej lub ryb.
Co zrobić, jeśli dziecko jest uczulone na mleko matki?
Jeśli wyniki badań lub zaobserwowane objawy sugerują, że dziecko cierpi z powodu alergii, aby pomóc maluszkowi rodzice mogą:
- zastosować dietę eliminacyjną u mamy,
- włączyć leki przeciwhistaminowe (w porozumieniu z lekarzem pediatrą),
- zmienić sposób karmienia na mleko modyfikowane (jeśli tak zaleci lekarz).
Poza zmianami dotyczącymi diety należy również poprawić warunki otoczenia, w jakich na co dzień przebywa dziecko – wyeliminować substancje drażniące, np. szkodliwy dym papierosowy, obecność grzybów czy pleśni i kurzu.
Pamiętaj, nigdy nie wprowadzaj diety eliminacyjnej na wszelki wypadek. To nie ochroni Twojego dziecka przed alergią, a może zubożyć Twoją dietę. Jeśli u malucha pojawią się objawy po spożyciu przez Ciebie pewnych produktów, decyzję o wprowadzeniu diety eliminacyjnej zawsze konsultuj z lekarzem.
Sekcja pytań i odpowiedzi:
Czy dziecko może być uczulone na mleko matki?
Nie. Mleko mamy samo w sobie nie ma właściwości alergizujących. Alergia, która występuje u dziecka, wynika z nadwrażliwości na znajdujące się w mleku mamy alergeny. Możliwe jest, że w bardzo rzadkich przypadkach niemowlę nie toleruje pokarmu mamy, jednak zwykle wynika to z chorób genetycznych, np. galaktozemii.
Co najczęściej uczula w mleku matki?
Źródłem uczulenia może być każdy produkt, jednak największe ryzyko alergii stanowi spożywanie nabiału. Wśród popularnych produktów znajdują się również te zawierające gluten lub jajka. Jeśli eliminacja tych produktów nie przynosi pozytywnych rezultatów, należy rozważyć (w porozumieniu z lekarzem) wykonanie badań w kierunku alergii lub wprowadzenie mleka modyfikowanego.
Czy alergen na mleko matki znika?
Jeśli mamie udało się wyeliminować z diety czynnik alergizujący i dziecko nie ma z nim kontaktu, z czasem objawy uczulenia mogą ustąpić.