Przekąski dla dzieci – jakie i kiedy podawać

Ile posiłków powinno jeść dziecko?

Według najnowszych zaleceń, mleko matki lub mleko modyfikowane są podstawowym pokarmem dla dzieci do ukończenia pierwszego roku życia. W międzyczasie, około 6 miesiąca życia (zwykle nie wcześniej niż od 17. tygodnia życia (początek 5. m.ż.) i nie później niż w 26. t.ż. (początek 7. m.ż.), zazwyczaj pojawiają się oznaki gotowości do rozszerzania diety. Niemowlęta w drugim półroczu życia oraz małe dzieci mogą dostawać 3 posiłki główne i 2 mniejsze, do ukończenia roku a 3 z nich powinny stanowić posiłki mleczne.¹

Mniejsze posiłki nie powinny wpływać na możliwość zjedzenia posiłków głównych, dlatego warto pamiętać o ich objętości i kaloryczności, a także pilnować przerw między wszystkimi posiłkami.

Przez cały etap rozszerzania diety panuje zasada, że to rodzic decyduje, co i kiedy podaje dziecku do jedzenia, ale to od dziecka zależy, ile i czy zje zaproponowany posiłek. Oznacza to, że – teoretycznie – maluchów, zarówno tych najmłodszych, jak i starszych, nie da się przekarmić. Teoretycznie, ponieważ rozszerzanie diety polega głównie na zapoznawaniu dziecka z nowymi smakami, wzbudzaniu jego ciekawości i kształtowaniu odpowiednich nawyków żywieniowych, co oznacza, że bardzo łatwo popaść w skrajność – chęć podania dziecku wszystkiego, pokazania każdego smaku i sprawienia przyjemności. Po roku bardzo często pojawia się przekonanie, że skoro dziecko już nie pije tak dużo mleka, to z pewnością jest głodne i koniecznie trzeba mu coś podać. W efekcie, maluch nie ma szans, by poczuć głód, który jest naturalnym, a nawet pożądanym (oczywiście bez skrajności!) zjawiskiem. Rodzic, stojący na straży pełnego brzuszka, co rusz może podsuwać małemu ciekawskiemu człowiekowi jakieś smakołyki, a ten chętnie z nich korzystać. W efekcie, zbyt częste jedzenie może hamować naturalne odruchy łaknienia i, kształtować złe przyzwyczajenia – ciągłego pojadania.

Jest ogromna różnica między głodem a ochotą. Dziecko powinno odczuwać głód, który z kolei jest oznaką apetytu i wskazuje na naturalne potrzeby organizmu. Jeśli jednak ciągle ma podsuwane przekąski, jego naturalne odruchy mogą zostać rozregulowane i maluch nie wie, czy i kiedy jest głodny. W konsekwencji może nie mieć ochoty na pełnowartościowe posiłki, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju. Stąd często u wielu rodziców zaskoczenie, że „Dziecko nie chce obiadu, ale jak widzi smakołyki, to już ma na nie wielką ochotę”. Jeśli jednak ma przekąski wciąż pod ręką, to pojada, bo są smaczne, a do tego to ciekawe zajęcie. Trudno się dziwić, że potem maluch nie chce jeść zupy – czy dorosły, który zjadł coś przed obiadem, ma na niego nadal ochotę…?

Przekąski dla dziecka – jak często można je podawać?

Słowo – klucz: można, ale z głową! Przekąska to drobny posiłek między podstawowymi, który służy urozmaiceniu diety, ale też zaspokojeniu małego głodu, by można było spokojnie, bez nieprzyjemnego poczucia zaczekać do posiłku głównego.

Małemu dziecku można podać 1-2 mniejsze posiłki czyli przekąski w ciągu dnia. Patrząc na plan dnia spróbuj rozplanować je w czasie tak aby nie zaburzały naturalnego poczucia głodu i były podane z odpowiednim odstępem od głównych posiłków.

Kiedy podać dziecku przekąskę?

Dziecku można podać przekąskę wtedy, kiedy jest głodne, a jeszcze ma sporo czasu do posiłku głównego. Może się tak zdarzyć po aktywnym, kilkugodzinnym spacerze, kiedy zajdzie potrzeba uzupełnienie energii czy też w chwilach, kiedy wiadomo, że opóźni się podanie obiadu czy kolacji. Warto pamiętać, że przekąska to mniejszy posiłek - rodzic nie musi mieć zapasów jedzenia w torbie podczas zwykłego, spaceru zaraz po posiłku. Wówczas warto mieć wodę, która ugasi pragnienie. Przekąska nie powinna zaburzać odczytywania naturalnych sygnałów głodu i sytości. Powinna być niewielka, by dziecko nadal miało apetyt na zjedzenie głównego posiłku, ale jednocześnie pożywna, by nie było głodne (a przy tym zmęczone i rozdrażnione). Co oczywiste, powinna mieć dobry skład i być odżywcza, a nie jedynie zapychająca.

Odpowiednia przekąska, czyli jaka?

Odpowiednie przekąski dla dziecka to takie, które nie zawierają zbędnych składników. Najlepszymi przekąskami są warzywa i owoce, a także produkty mleczne, jak kefiry, jogurty naturalne lub z owocami (ale bez dodatku cukru!) czy maślanka. Należy unikać przekąsek słonych, słodkich oraz wysoko przetworzonych, które nie stanowią żadnej wartości w diecie dziecka. Można jednak podawać zarówno domowe, jak i gotowe, przekąski ze sklepu o dobrym składzie.

Przekąski do zjedzenia w domu i poza domem

Zawsze warto mieć pod ręką także gotowe przekąski dla dzieci, z dobrym składem, które pozwolą zaoszczędzić czas, a także będą stanowiły urozmaicenie diety dziecka, z zachowaniem wszelkich jej cennych wartości. Dobrymi przekąskami będą np.:

• Chrupki – kukurydziane, bez dodatku soli i cukru, np. Bobovita chrupeczki kukurydziane delikatnie marchewkowe, po 7 miesiącu
• Bio krakersy, np. Bobovita krakersiki bio pomidor z nutą rozmarynu, po 10 miesiącu
• Ciastka zbożowe, np. Bobovita ciasteczka pszenno-orkiszowe, po 1 roku życia
• Batony owocowe lub owocowo-zbożowe, bez dodatku cukru.

¹ Szajewska H. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci [online:] https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/WL_jednostki/klinika_pediatrii_i_zaburzen_rozwoju_dzieci_i_mlodziezy/zasady_zywienia_zdrowych_niemowlat.pdf, dostęp: 12.12.3023, str. 810