Najczęstsze pytania dotyczące rozszerzania diety

Poniżej lista 8 najczęściej zadawanych przez rodziców pytań dotyczących rozszerzania diety dziecka:

1. Czym jest rozszerzanie diety?

Rozszerzanie diety to długotrwały proces, w którym do diety niemowlęcia, obok mleka mamy (lub modyfikowanego) stopniowo są włączane pokarmy stałe.

2. Czemu służy rozszerzanie diety?

Rozszerzanie diety dziecka służy m.in.:

• Odkrywaniu przez dziecko różnorodności smaków
• Wpływaniu na preferencje smakowe, które mogą kształtować późniejsze wybory dziecka
• Zapewnieniu dziecku prawidłowo zbilansowanej diety, która wspiera jego rozwój

3. Dlaczego rozszerzanie diety w odpowiednim momencie jest ważne?

Rozszerzanie diety niemowlęcia o posiłki stałe jest w określonym momencie życia dziecka konieczne aby zapewnić pokrycie szczególnych potrzeb rosnącego i rozwijającego się organizmu. Wynika to ze zwiększonego zapotrzebowania na składniki odżywcze, których mleko nie jest w stanie pokryć. Dzieje się tak w okolicy drugiego półrocza życia. Wówczas karmienie naturalne lub mlekiem modyfikowanym  w nie jest w stanie zapewnić właściwej podaży energii, witamin, żelaza, cynku oraz innych składników mineralnych. Dlatego konieczne jest wprowadzenie produktów uzupełniających.

4. Jak rozpoznać, że moje dziecko jest gotowe na wprowadzenie pokarmów innych niż mleko?

Dziecko gotowe na rozszerzanie diety zwykle siedzi już stabilnie z pełnym podparciem pleców, kontroluje ruchy głowy i szyi. Ponadto:

• Interesuje się i przypatruje dorosłym jedzącymi w otoczeniu dziecka.
• Wkłada do buzi i ssie rączki lub inne podane przedmioty.
• Na widok łyżeczki otwiera buzię i aktywnie zdejmuje podany pokarm smakując go.
• Rusza wargami i mlaszcze.
• Cieszy się na widok jedzenia.
• Samo chętnie sięga po jedzenie.

Jeśli dziecko ukończyło 17. tydzień życia i chcesz podawać mu pokarmy inne niż mleko, ale nie obserwujesz powyższych sygnałów- warto porozmawiać z pediatrą, by ocenić czy maluch jest gotowy na rozszerzanie diety.

5. Kiedy należy rozpocząć rozszerzanie diety? Które zalecenia są aktualne w Polsce?

Rozszerzanie diety według zaleceń Polskich Ekspertów  (Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci), ESPGHAN ( z ang. Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci) oraz Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (z ang. EFSA)  należy rozpocząć nie wcześniej niż po ukończeniu 17 tygodnia życia, ale nie później niż w 26 tygodniu życia.

Polskie zalecenia opublikowano w 20141, a zostały one zaktualizowane w 20162.  Warto pamiętać, że obowiązujący, zaktualizowany schemat żywienia dzieci w 1 r.ż. jest taki sam zarówno dla niemowląt karmionych piersią, jak i mlekiem modyfikowanym.

Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) mówią, że karmienie piersią powinno być wyłącznym sposobem żywienia niemowląt przez pierwsze 6 miesięcy życia. Zalecenie to należy odnosić do przeciętnej populacji zdrowych dzieci. W określonych przypadkach, np. przy niewystarczających przyrostach masy ciała, lekarz może zadecydować o ich modyfikacji.

Powyższe zalecenia pomimo różniących się zapisów pozostają spójne i nie wykluczają się. Towarzystwa naukowe zgodnie zalecają wyłączne karmienie piersią przez 6 miesięcy (min. przez 4 miesiące) oraz kontynuację karmienia piersią w czasie wprowadzania pokarmów uzupełniających.

Więcej o tym w jaki sposób rozszerzać dietę przeczytasz tutaj

6. Jakie pokarmy jako pierwsze wprowadzać do diety dziecka?

Dziecko fizjologicznie rodzi się z preferencją smaku słodkiego, dlatego według rekomendacji ekspertów, rozszerzanie diety najlepiej rozpocząć od warzyw, a dopiero kiedy maluszek zaakceptuje ich bardziej wymagający smak, można podać owoce, produkty zbożowe takie jak kaszki, a następnie mięso, jaja czy ryby.

7. W jaki sposób poznać, że produkt jest odpowiedni dla niemowlęcia?

Produkty przeznaczone dla niemowląt i małych dzieci są odpowiednio oznakowane- na opakowaniu znajduje się wskazanie wieku, które gwarantuje odpowiednią jakość i bezpieczeństwo. Posiłki dla niemowląt muszą spełniać wyjątkowo restrykcyjne normy jakości i bezpieczeństwa – nawet do kilku tysięcy bardziej surowe niż w przypadku produktów ogólnodostępnych, przeznaczonych dla dorosłych.

8. Kiedy wprowadzić gluten do diety dziecka?

Gluten to mieszanina białek roślinnych występujących w ziarnach niektórych zbóż (m.in pszenicy, żyta, jęczmienia). Jest zaliczany do jednego z najczęstszych alergenów. Eksperci zalecają, aby rozpocząć wprowadzać gluten do diety dziecka w dowolnym momencie po ukończeniu 4. miesiąca życia do 12. miesiąca życia w małych ilościach. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami wprowadzanie dokładnie określonych ilości glutenu i przechodzenie przez tzw. etap „oswajania z glutenem” nie wpływa na ryzyko zachorowania w przyszłości na celiaklię.

1Szajewska H., Socha P., Horvath A., Rybak A., Dobrzańska A., Borszewska-Kornacka M.K., Chybicka A., Czerwionka-Szaflarska M., Gajewska D., Helwich E., Książyk J., Mojska H., Stolarczyk A., Weker H.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. [Nutrition of healthy term infants. Recommendations of the Polish Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition]. Standardy Medyczne. Pediatria 2014;11(3):321-338

2.Szajewska H, Horvath A, Rybak A, Socha P. Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne. Pediatria 2016;13:9-24.