Dania dla dzieci niejadków – jak zachęcić dziecko do jedzenia?

Co robić, gdy dziecko jest niejadkiem?

Na początku warto zaznaczyć, że głównym wyznacznikiem tego, czy dziecko je wystarczająco, są odpowiednie, stabilne przyrosty masy i wysokości ciała. Jeśli u malucha nie dochodzi do zaburzeń wzrastania, prawdopodobnie uzyskuje z diety potrzebną ilość składników pokarmowych, nawet jeśli w ocenie rodziców je bardzo mało.

Oczywiście chcemy także, żeby dieta dziecka była urozmaicona, ponieważ długoterminowo sprzyja to zdrowiu. Warto jednak pamiętać, że akceptacja wielu różnorodnych produktów w przypadku niektórych maluchów wymaga wielu prób podejmowanych na przestrzeni tygodni i miesięcy. Cierpliwość jest bardzo ważna w tym procesie.

Jak postępować z niejadkiem, żeby zwiększyć szanse, że w dłuższej perspektywie spożywanie urozmaiconych posiłków stanie się dla niego normą? Oto kilka ważnych wskazówek:

• Nigdy nie zmuszaj dziecka do jedzenia, ani nie wywołuj presji na spożywanie produktów z określonej grupy. To zazwyczaj tylko zniechęca malucha, ponieważ cały proces jedzenia i poznawania nowych smaków zaczyna wiązać się u niego ze stresem. Jeśli dziecko nie zjadło podanej porcji produktu, po prostu ją zabierz, zachowując do tego neutralne podejście.
• Nie podawaj dziecku innych produktów w zamian za niezjedzony posiłek, który przygotujesz. Unikaj także oferowania maluchowi więcej niż 1-2 przekąsek dziennie (podawanych np. w ramach II śniadania i podwieczorku). Jedzenie zbyt wiele razy w ciągu dnia (nawet niewielkich ilości żywności) często powoduje, że przy głównych, najbardziej wartościowych pod kątem odżywczym posiłkach, maluch nie jest już głodny i nie ma apetytu.
• Nie wykorzystuj jedzenia jako nagrody (lub kary). Unikaj także sytuacji, w której nagradzasz dziecko (np. słodkim deserem) za spożycie wystarczającej ilości warzyw czy innych, bardziej odżywczych produktów. To utrwala w nim przekonanie, że zjedzenie żywności z określonej grupy (tej, którą chcesz, by spożywało), jest swego rodzaju poświęceniem w imię otrzymania nagrody. Trudno w ten sposób pokazać dziecku, że dane produkty faktycznie są smaczne – i mogą być czymś, co dziecko samo by chciało zjeść, bez przekonywania go to tego.
• Zadbaj o to, by posiłki były urozmaicone, nawet jeśli spodziewasz się, że niektórych ich elementów dziecko nie zje. Wypróbuj także podawanie tych samych (odrzuconych wcześniej przez malucha) produktów w różnych postaciach - często okazuje się, że np. dziecko nie tknie zupki brokułowej, ale chętnie zje to warzywo w postaci ugotowanej w różyczkach.

Sposoby na zachęcenie niejadka do jedzenia

Opisane wyżej sposoby wiążą się ze zmianą podejścia do spożywania posiłków i choć często przynoszą dobre efekty, zwykle trzeba na nie poczekać. Przygotowujesz posiłek dla dziecka i zastanawiasz się, jak zwiększyć szansę, że maluch zje podaną potrawę? W tym mogą pomóc następujące porady:

• Zapewnij o dobrą atmosferę w czasie posiłku. Niepokój, stres czy zniecierpliwienie może skutecznie odebrać dziecku apetyt.
• Bądź dobrym przykładem – maluchy lubią naśladować osoby w swoim otoczeniu. Jeśli widzą, że chętnie spożywasz posiłek, często same z większą ochotą podejdą do zjedzenia podobnej potrawy. Z tego powodu warto, by dziecko od pierwszych miesięcy rozszerzania diety uczestniczyło we wspólnych rodzinnych posiłkach.
• Nie pospieszaj dziecka przy jedzeniu. Niektórym maluchom spożycie porcji posiłku zajmuje dużo czasu. Warto zaakceptować, że w pierwszych latach życia jedzenie jest dla dziecka nowością i czynnością, którą dopiero odkrywają.
• Unikaj włączania telewizora czy innych urządzeń rozpraszających uwagę dziecka w czasie posiłku.
• Staraj się podawać maluchowi posiłek zanim będzie zmęczony lub senny.

Jedzenie dla niejadka – pomysły na potrawy

Wybór dań, które zje niejadek stanowi duże wyzwanie. W zachęceniu malucha do spożycia posiłku (lub przynajmniej jego części) pomaga zadbanie o atrakcyjny, kolorowy wygląd potrawy. Czasami dobrym pomysłem jest także przygotowywanie dań zawierających kilka różnych elementów – dzięki temu dziecko może wybrać te, które chce zjeść. Przygotowaliśmy kilka pomysłów na potrawy, którymi możesz przekonać niejadka do spróbowania różnorodnych produktów, nawet tych wcześniej nielubianych.

Jeśli maluch odmawia jedzenia owsianek, kaszek i innych potraw mleczno-zbożowych, z podobnych składników możesz przygotować dla niego pożywne placuszki owsiane, np. z tego przepisu.

Chcesz podać niejadkowi owoce i kaszkę w bardziej atrakcyjnej, ciekawej wizualnie formie? Spróbuj przygotować je w postaci owocowej stonogi z użyciem kaszki.

Jeśli trudno ci przekonać malucha do jedzenia owoców w świeżej formie, możesz częściej podawać te w postaci różnorodnych musów bez dodatku cukru, takich jak np. mus truskawki i wiśnie z bananem Świnka Peppa lub mus gruszka z morelą i bananem Świnka Peppa. Opakowania z bohaterami lubianych bajek dodatkowo pomagają w zainteresowaniu dziecka próbowaniem nowych lub nieakceptowanych wcześniej owoców.

Twoja pociecha lubi owoce, ale nie zje twarożku czy jogurtu w zwyczajnej postaci? Możesz połączyć te dwie grupy składników w formie deserku z serkiem twarogowym i biszkoptem lub podać dziecku musy owocowe z dodatkiem jogurtu, np. mus JogoMi! Z owocami jagodowymi i bananem. Warto spróbować też zaoferować maluchowi wzbogacany w wapń deserek kokosowy, taki jak CocoMi! Kremowy mus truskawka z kokosem.

Trudno ci przekonać dziecko do jedzenia warzyw? Możesz zetrzeć je na tarce i wykorzystać do zrobienia mięsno-warzywnych pulpetów lub placuszków. Taki obiad wielu niejadków zje w całości znacznie chętniej niż gdy podasz osobno mięso i surówkę lub jarzynkę. W przekonaniu malucha do jedzenia warzyw może też pomóc przygotowanie ich w formie zmiksowanej, w połączeniu z owocami (spróbuj podać dziecku np. szpinakowo-bananowy koktajl lub mus jabłko z brzoskwinią i dynią BoboVita).

Dieta niejadków – o czym warto pamiętać?

To naturalne, że martwisz się, jeśli dziecko często odmawia spożywania dań, które mu podajesz. Warto jednak pamiętać, że jeśli maluch jest aktywny, energiczny, a w dłuższej perspektywie prawidłowo przyrasta jego masa i wysokość ciała, nie ma powodu do obawiania się, że dziecko przejściowo je zbyt mało lub wybiera z potraw tylko nieliczne składniki. Najlepszą strategią jest kontynuowanie podawania różnorodnych produktów. Preferencje dziecka zmieniają z czasem, a powtarzająca się ekspozycja na wiele rodzajów żywności zwiększa szansę na to, że w przyszłości dieta malucha będzie stawać się coraz bardziej urozmaicona. Jeżeli jako rodzic czujesz się zaniepokojony faktem, że dziecko je zbyt mało lub jedynie wybiórcze posiłki, to warto skonsultować się z pediatrą.

Źródła:

1. Leung A. K. C., Marchand V., Sauve R. S. (2012) The “picky eater”: The toddler or preschooler who does not eat, Pediatrics Child Health, 17(8): 455-457, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3474391/.
2. Białek-Dratwa A., Szczepańska E., Szymańska D. i wsp. (2022) Neophobia – A Natural Developmental Stage or Feeding Difficulties for Children?, Nutrients, 14(7): 1521, dostęp: https://www.mdpi.com/2072-6643/14/7/1521.
3. Szajewska H., Socha P., Horovath A. i wsp. (2021) Zasady Żywienia Zdrowych Niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Przegląd Pediatryczny 50: 1-19, dostęp: https://przegladpediatryczny.pl/files/4337.pdf.
4. Weker H., Rowicka G., Dyląg H. i wsp. (2020) Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych, Instytut Matki i Dziecka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, dostęp: https://imid.med.pl/files/imid/Do%20pobrania/Poradnik%20%C5%BCywienia%20dzieci_1-3_IMiD_FINAL.pdf.
5. National Health Service (2023) Fussy eaters, dostęp: https://www.nhs.uk/conditions/baby/weaning-and-feeding/fussy-eaters/.