Stopniowo rozszerzana dieta niemowlęcia z czasem staje się coraz bardziej różnorodna. Aby zapewnić prawidłowy rozwój młodego organizmu, który trwa przez cały okres 1000 pierwszych dni życia dziecka, dieta powinna być odpowiednio zbilansowana. Prawidłowo skomponowany jadłospis maluszka każdego dnia zapewni mu odpowiednią ilość składników odżywczych m.in. węglowodanów, tłuszczu, białka, a także błonnika pokarmowego, który jest również ważnym składnikiem diety. Rodzicu dowiedz się, czym jest błonnik pokarmowy i w jakich produktach go szukać, aby dostarczyć go Twojemu dziecku.
Co znajdziesz w tym artykule:
Jaką rolę w diecie dziecka odgrywa błonnik?
Błonnik pokarmowy to zgodnie z definicją niejednorodne chemicznie składniki pochodzenia roślinnego spożywane przez człowieka (np. skrobia oporna, inulina, beta-glukan), które – chociaż nie ulegają trawieniu w przewodzie pokarmowym – mają kluczowe znaczenie szczególnie dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego. Dlaczego? Błonnik korzystnie wpływa na perystaltykę jelit, dzięki czemu zapobiega zaparciom, a także pozytywnie wpływa na mikrobiotę jelitową, absorbuje substancje toksyczne i ułatwia ich wydalanie[1].
W czym znajduje się błonnik?
Źródłem błonnika są produkty pochodzenia roślinnego – warzywa, owoce, a także produkty zbożowe.
- Warzywa – powinny być pierwszym pokarmem, który niemowlę poznaje na etapie rozszerzania diety, aby mogły stać się stałym elementem codziennego menu – najpierw dziecka, a później dorosłego. To bogate źródło m.in. witamin, składników mineralnych oraz cennego błonnika.
- Owoce – ich słodki smak sprawia, że dzieci chętnie się do nich przekonują, dlatego dobrze jeśli pojawią się jako drugie w kolejności podczas rozszerzania diety, regularnie podawaj maluchowi owoce ponieważ dostarczają one cenne witaminy, składniki mineralne oraz błonnik.
- Produkty zbożowe – to m.in. różne rodzaje pieczywa, w tym pełnoziarniste, drobne i grube kasze, płatki zbożowe, a takżę kaszki przeznaczone specjalnie dla niemowląt i małych dzieci, które skomponowane są z różnorodnych zbóż .
Ponieważ organizm Twojego dziecka w pierwszych latach życia jest bardzo wrażliwy na wpływ czynników zewnętrznych, w tym potencjalnych zanieczyszczeń pochodzących ze spożywanej żywności, zadbaj o to, aby podawane mu produkty były odpowiedniej jakości i bezpieczne [3]. Wsparciem w tym zakresie są dla Ciebie produkty przeznaczone specjalnie dla najmłodszych – to obiadki i zupki z warzywami oraz owocowe musy z owocami pochodzącymi wyłącznie ze sprawdzonych upraw i od zaufanych dostawców, a także szeroki wybór kaszek skomponowanych nawet z 7 rodzajów zbóż, również tych z pełnego przemiału.
Ile błonnika powinno jeść małe dziecko?
Błonnik wpływa m.in. na regulację pracy układu pokarmowego, dlatego jego odpowiednia ilość w codziennej diecie jest kluczowa. Chociaż nie ma wytycznych dotyczących określonego zapotrzebowania organizmu człowieka na błonnik, eksperci w dziedzinie żywienia sformułowali jego wystarczający poziom dziennego spożycia (AI) dla różnych grup wiekowych. Zgodnie z zaleceniami specjalistów małe dziecko w wieku 1-3 lat każdego dnia powinno otrzymywać wraz z dietą ok. 10 g błonnika pokarmowego[2].
Nadmiar błonnika w diecie dziecka
Zarówno nadmiar, jak i niedobór określonych składników pokarmowych w diecie nie jest korzystny. Dieta dostarczająca zbyt dużo błonnika może wpływać na mniejsze wchłanianie tłuszczów, a tym samym – przyswajanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach czy niektórych składników mineralnych. Jeśli lekarz nie zalecił suplementowania błonnika u dziecka, sama nie wprowadzaj takich preparatów do jego diety – 5 porcji warzyw i produktów zbożowych oraz 4 porcje owoców każdego dnia dostarczą młodemu organizmowi odpowiednią ilość błonnika.
Niedobór błonnika w diecie dziecka
Jak pokazują wyniki badań, w diecie najmłodszych dzieci często występują niedobory ważnych składników mineralnych i pokarmowych. Jeśli Twój maluch ma problemy trawienne lub cierpi na zaparcia, możliwe, że podajesz mu zbyt mało produktów bogatych w błonnik. Konsekwencje spożywania zbyt małej ilości błonnika mogą być również długofalowe – to większe prawdopodobieństwo wystąpienia otyłości, a także ryzyko wystąpienia poważnych chorób w przyszłości, takich jak np. miażdżyca czy nowotwory jelita grubego. Właśnie dlatego zadbaj, aby każdego dnia jadłospis całej rodziny był bogaty w warzywa, owoce i produkty zbożowe.
Ważne informacje. Zaleca się kontynuację karmienia piersią podczas wprowadzania pokarmów uzupełniających. Karmienie piersią powinno trwać tak długo, jak jest to pożądane przez matkę i dziecko. Karmienie piersią jest najlepsze dla dziecka
[1] Źródło: Jarosz, M., Rychlik, E., Stoś, K., & Charzewska, J. (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie.Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny.
[3] Źródło: „Raport: bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci”. Pod redakcją: prof. dr hab. n. med. Piotra Sochy oraz dr hab. inż. Anny Harton, 2022 RAPORT Bezpieczeństwo żywności, a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci (1000dni.pl) Dokument ten stanowi kompendium wiedzy na temat wpływu bezpieczeństwa żywności na stan zdrowia dziecka teraz i w przyszłości.
[1] Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Zakład Żywienia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, 2020.
[2] Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Zakład Żywienia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, 2020.