Aktualny schemat żywienia niemowląt – co, kiedy i jak podawać, gdy rozszerzasz dietę?

W 2007 roku obowiązywał nie jeden, a dwa schematy żywienia niemowląt – wytyczne zależały od sposobu żywienie dziecka. Jeden schemat dotyczył maluszków karmionych mlekiem mamy, drugi mlekiem modyfikowanym. W 2014 roku nastąpiło ujednolicenie zaleceń dla obu grup niemowląt. Eksperci postarali się również, aby schemat dawał rodzicom więcej swobody w żywieniu ich pociech. W 2016 roku natomiast uzupełniono schemat o nowe podejście do wprowadzenia glutenu do diety niemowląt.

Rozszerzając dietę dziecka należy postępować według wytycznych ekspertów zawartych w schemacie żywienia niemowląt. Pierwszymi posiłkami innymi niż mleko powinny być warzywa. Kolejno po nich możemy wprowadzić owoce, kaszki, zbożowe i inne produkty. 

Najważniejszą zasadą karmienia, zawartą w aktualnym schemacie żywienia niemowląt jest to, że rodzic lub opiekun decyduje co, kiedy i w jakiej formie poda dziecku, natomiast dziecko decyduje czy i ile posiłku zje. Co to oznacza? Rodzice w odpowiednim momencie, kierując się właśnie danymi ze schematu, powinni poddawać dziecku konkretne produkty lub posiłki, a dziecko zdecyduje czy i jaką ilość posiłku zje.

Te wytyczne nie zmieniły się wraz z ostatnią aktualizacją schematu. W pierwszym roku życia dziecka to mleko mamy lub mleko modyfikowane (dopasowane do wieku niemowlęcia) stanowi podstawę jadłospisu.  Wielkość porcji podana w schemacie jest orientacyjna i należy ją dopasować do potrzeb niemowlęcia.

Schemat żywienia niemowląt mówi jasno, że rozszerzanie diety należy rozpocząć już w 5-6. miesiącu jego życia . Dokładniej mówiąc nie wcześniej niż w 17. i nie później niż w 26. tygodniu życia dziecka należy zaznajamiać je z pierwszymi smakami nowych produktów. Warto zadbać o wybór odpowiedniej łyżeczki do karmienia maluszka, gdyż zapewnia to właściwy rozwój aparatu mowy.

Jako pierwsze eksperci zalecają wprowadzanie warzyw (np. marchewki) lub owoców (np. jabłuszka) w postaci puree. Kolejno, gdy niemowlę będzie gotowe, przyjdzie czas na produkty zbożowe, np. kaszki (w tym gluten), posiłki z mięsem, z rybką czy jajkiem. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi ekspertów, gluten traktujemy jak inne pokarmy, nie opóźniamy jego wprowadzania i podajemy w posiłkach zbożowych w dowolnym okresie po ukończeniu 4. miesiąca (17 tydz. życia) do 12 miesiąca.

W schemacie żywienia niemowląt eksperci przedstawili jakie umiejętności prezentuje dziecko na danym etapie życia i na tej podstawie zaproponowali rodzaj i konsystencję posiłków, które podajemy dziecku. Rodzice powinni obserwować maluszka i dopasowywać stopień rozdrobnienia pokarmu do umiejętności dziecka. Należy pamiętać, że niemowlę karmione piersią czy mlekiem modyfikowanym zna jedynie płynną konsystencję. Dlatego pierwsze posiłki powinny mieć  konsystencję puree (gładką, bez grudek). Z czasem zwiększy się różnorodność struktury posiłku podawanego dziecku.

W pierwszym półroczu, jeśli mama karmi wyłącznie piersią nie ma potrzeby podawania dodatkowych płynów niemowlęciu, gdyż pokarm kobiecy zaspokaja nie tylko głód, ale także pragnienie dziecka. W kolejnych miesiącach podstawowym płynem dla niemowlęcia powinna być woda. Soki (100%, przecierowe, bez dodatku cukru, pasteryzowane) możemy poddawać maksymalnie w ilości 150 ml na dobę (porcja liczona razem z ilością spożywanych owoców).

W dawnym schemacie żywienia zawarta była szczegółowa informacja na temat suplementacji witamin czy kwasów DHA w wieku niewolącym. Obecnie jest informacja o suplementacji witaminy D i K zgodnie rekomendacjami ekspertów – w razie pytań i wątpliwości dotyczących suplementacji warto porozmawiać z pediatrą.

Podawanie maluszkowi żywności bezpiecznej o wysokiej jakości jest ważne, ponieważ w 1000 pierwszych dni życia dziecka układ pokarmowy wciąż dojrzewa. Wątroba, która neutralizuje szkodliwe substancje, m. in. zanieczyszczenia pochodzące z żywności nie jest jeszcze tak sprawna, jak u dorosłej osoby. Dlatego rozszerzając dietę niemowlęcia wybieraj produkty dedykowane dzieciom, posiadające wskazanie wiekowe, w skład których wchodzą sprawdzone surowce.