Wszystko, co musisz wiedzieć o wprowadzaniu glutenu do diety dziecka

Czym jest gluten?

Jest to mieszanina białek roślinnych (gliadyny i gluteniny) występujących w ziarnach niektórych zbóż (np. pszenicy, żyta, owsa, jęczmienia). Z racji tego, że odpowiada on za optymalną elastyczność ciasta, zboża zawierające gluten są powszechnie wykorzystywane w przemyśle spożywczym. Wśród popularnych produktów glutenowych można wymienić m.in.: mąki, pieczywo czy makarony otrzymane z gatunków zbóż zawierających gluten. Gluten zaliczany jest do alergenów, ponieważ może powodować reakcję alergiczną. Dodatkowo gluten może być przyczyną celiakii – autoimmunologicznej choroby trzewnej, której leczenie polega na stosowaniu diety bezglutenowej. Mimo to u większości ludzi białka te są dobrze tolerowane i nie rekomenduje się eliminacji go bez wyraźnej przyczyny.

Kiedy wprowadzić gluten do diety dziecka?

Według aktualnych zaleceń rozszerzanie diety należy rozpocząć pomiędzy 17. tygodniem (początek 5. Miesiąca) a 26 tygodniem (początek 7. miesiąca życia dziecka). W początkowym etapie rozszerzania diety warto podać dziecku warzywa, następnie po ok. 2 tygodniach od ich wprowadzenia oraz przy ciągłej kontynuacji ich podawania - owoce, a dopiero w trzeciej kolejności kaszki zawierające gluten.

Według najnowszego stanowiska ekspertów z Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) gluten należy wprowadzić do diety dziecka pomiędzy 4. a 12. miesiącem życia. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami ekspertów nie jest już konieczne wprowadzanie dokładnie określonych ilości glutenu i przechodzenie przez tzw. etap „oswajania z glutenem”. Ważne jest jednak to, by w pierwszych tygodniach jego wprowadzania unikać jego dużych dawek. Po podaniu dziecku, początkowo niewielkiej ilości, produktu z glutenem (np. kaszki BoboVita), należy obserwować jego reakcję. Warto przy tym pamiętać, że na ryzyko zachorowania na celiakię nie ma wpływu:

• wiek, w którym wprowadza się do diety dziecka produkty zawierające gluten,
• wprowadzanie glutenu pod osłoną mleka matki,
• czy to jak długo maluszek karmiony jest piersią.

Jak wprowadzać gluten do diety dziecka?

Tak jak wszystkie produkty wprowadzane do diety dziecka, gluten należy wprowadzać,  zaczynając od niewielkiej ilości produktów i obserwować jego reakcję. Gluten można wprowadzać pod postacią kaszek zawierających ten składnik lub pieczywa. Jednakże warto pamiętać, że według „Schematu żywienia dzieci w 1. roku życia” pieczywo powinno pojawić się w diecie dziecka najwcześniej w 7. miesiącu życia. Ponadto pieczywo zawiera sól, która nie jest rekomendowana w żywieniu niemowląt.

Dobrym wyborem dla niemowląt, u których rozpoczyna się wprowadzanie glutenu do diety, są kaszki – np. kaszka manna.

Jak rozpoznać u dziecka nietolerancję glutenu?

Po podaniu dziecku posiłku z glutenem należy obserwować jego reakcję na nowowprowadzony pokarm. Na ewentualną nietolerancję glutenu mogą wskazywać m.in. takie objawy jak:

• ból brzucha,
• wzdęcia,
• biegunka,
• nudności i wymioty,
• wysypka skórna,
• zbyt wolny przyrost masy ciała

W przypadku, gdy po ekspozycji na gluten wystąpią wyżej wymienione objawy, to należy niezwłocznie skonsultować się lekarzem-pediatrą. Zdiagnozowanie u dziecka celiakii lub alergii na gluten wymaga stosowania diety bezglutenowej.

Źródła:

1. Weker H., Barańska M. (red.), Żywienie niemowląt i małych dzieci. Zasady postępowania w żywieniu zbiorowym, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2014.
2. Wójtowicz M., Sobolewska-Wawro A., Zboża –  istotny element rozszerzania diety i wprowadzania glutenu
3. Ehmke vel Emczyńska-Seliga E., Wprowadzanie glutenu do diety niemowląt.

Ważne informacje: Zaleca się kontynuację karmienia piersią podczas wprowadzania pokarmów uzupełniających. Karmienie piersią powinno trwać tak długo, jak jest to pożądane przez matkę i dziecko. Karmienie piersią jest najlepsze dla dziecka.