Choć z miesiąca na miesiąc jadłospis małego dziecka uwzględnia coraz więcej produktów, wciąż powinny one odpowiadać na jego szczególne potrzeby żywieniowe. Młody organizm nadal intensywnie się rozwija i jest wyjątkowo wrażliwy. Okres po 1. urodzinach to również czas, kiedy maluch zdobywa kolejne umiejętności – stawia pierwsze kroki, uczy się mówić. Odpowiednio zbilansowana dieta na tym etapie to dla rodziców ważne zadanie. Jak jemu sprostać?
Co znajdziesz w tym artykule:
Intensywny rozwój = wyjątkowe potrzeby
Roczne dziecko ma duże pokłady energii – jest ruchliwe i coraz bardziej samodzielne – uczy się chodzić i mówić. Jest w okresie intensywnego rozwoju, dlatego potrzebuje dostarczania wraz z dietą odpowiednich zasobów energetycznych. Główną zasadą dotyczącą komponowania jadłospisu rocznego dziecka jest podawanie mu 4-5 posiłków dziennie: 3 podstawowych oraz 1 lub 2 uzupełniających. Dobowe zapotrzebowanie na energię wynosi około 1000 kcal, z czego 15% powinno pochodzić z białka, 35-40% z odpowiedniej jakości tłuszczów i 45-60% z węglowodanów [1].
Właściwe nawadnianie
Warto pamiętać, że maluchy nie powinny pić słodzonych i gazowanych napojów – najlepszym sposobem na zaspokajanie pragnienia jest podawanie dobrej jakości wody [2]. Dzieci między 1. a 3. rokiem życia powinny pić około 1300 ml (około 5 pełnych szklanek) płynów na dobę [3].
Zróżnicowana dieta to podstawa
Jadłospis rocznego dziecka powinien być prawidłowo zbilansowany, jak również urozmaicony – dotyczy to zarówno składu posiłków, jak i ich konsystencji. Dieta, która uwzględnia produkty z różnych grup, pobudza rozwój wszystkich zmysłów oraz zachęca do próbowania nowych smaków. Należy zadbać, aby codzienne menu zawierało produkty białkowe, zbożowe, warzywa, owoce oraz tłuszcze.
Po 1. roku karmienie piersią wraz z urozmaiconą dietą jest rekomendowanym sposobem żywienia. Jeśli jednak maluch nie spożywa mleka mamy, jego dieta powinna być uzupełniana odpowiednio dostosowanym mlekiem modyfikowanym.
Codzienny jadłospis roczniaka powinien uwzględniać:
- 5 porcji produktów zbożowych,
- 5 porcji warzyw,
- 4 porcje owoców,
- 3 porcje mleka i przetworów mlecznych (łącznie z mlekiem mamy lub modyfikowanym),
- 1-2 porcje mięsa, ryb i jaj,
1-2 porcje wartościowych tłuszczów (tj. oliwy czy oleju rzepakowego)4.
Przeczytaj również:
Witaminy i składniki mineralne w diecie roczniaka
Komponując codzienny jadłospis roczniaka, warto pamiętać, że w tym okresie wzrasta zapotrzebowanie na witaminę D i wapń – składniki niezwykle istotne do prawidłowego rozwoju kości [5]. Najlepiej przyswajalnym źródłem wapnia jest mleko i jego przetwory, znajduje się on również w szpinaku, jarmużu, nasionach roślin strączkowych, pestkach słonecznika czy sezamie [6]. Dostarczenie do organizmu witaminy D wraz z dietą lub poprzez syntezę słoneczną jest z reguły bardzo trudne.
Aby pokryć zapotrzebowanie na tę witaminę, należy podawać dziecku produkty nią wzbogacane lub suplementy diety (zgodnie z zaleceniami lekarza pediatry). Kiedy dziecko skończy rok, należy także zwrócić uwagę na spożycie żelaza – jego zapotrzebowanie w przeliczeniu na kilogram masy ciała jest aż 4 razy wyższe niż u osób dorosłych [7]. Warto zatem zadbać, aby codzienna dieta uwzględniała produkty takie jak mięso, ryby, jaja, zielone warzywa, a także owoce bogate w witaminę C, która wspomaga wchłanianie żelaza [8].
Czego unikać w diecie rocznego dziecka?
Tak jak w przypadku młodszych dzieci, w codziennym jadłospisie nie powinno być miejsca na słodycze, wysoko przetworzone produkty będące źródłem cukru i soli, surowe ryby i mięso, margarynę i inne niskiej jakości tłuszcze. Jeśli rodzice nie mają pewności co do pochodzenia produktów, dobrym wyborem jest żywność przeznaczoną specjalnie dla najmłodszych ze wskazaniem wieku na opakowaniu – oznaczenie to pomaga wybrać posiłek dopasowany do etapu rozwoju dziecka
[1] Jarosz M., Normy żywienia dla populacji polskiej, IŻŻ, Warszawa, 2017.
[2] Weker H., Barańska M., Strucińska M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, 2012.
[3] Jarosz M., Normy żywienia dla populacji polskiej, IŻŻ, Warszawa, 2017.
[4] Weker H., Barańska M., Strucińska M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, 2012.
[5] Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej, IŻŻ, Warszawa 2017.
[6] Tamże.
[7] Tamże.
[8] Tamże.